غلامرضا جعفری- سلسله مصاحبه با اصحاب سینمای افغانستان (۷)
یکشنبه ۲ مرداد (اسد)۱۴۰۱- ۲۴/ ۷/ ۲۰۲۲
این مصاحبه با آقای غلامرضا جعفری فیلمساز افغانستانی در تاریخ ۲۵ تیرماه ۱۴۰۱ گرفته شده است. غلامرضا جعفری کارگردان فیلم «روزی روزگاری ایران» کار خود را به صورت جدی از سال ۹۰ با فیلم کوتاه «بومرگ» آغاز کرده است. دغدغه اودر آثارش عمدتا مهاجرت و مقوله های اجتماعی را در بر میگیرد.
یک بیوگرافی کوتاه از خودتان، آثاری که ساخته اید، جشنواره ها و جوایزی که دریافت کرده اید بفرمایید؟
غلامرضا جعفری هستم، متولد اصفهان، فارغ التحصیل دوره بلند فیلمسازی انجمن سینمای جوانان ایران در سال ۱۳۹۰٫ از جمله آثاری که داشتم ساخت ۷ فیلم کوتاه داستانی و مستند، یک فیلم سینمایی، یک فیلم بلند مستند، نویسندگی و کارگردانی ۳ تئاتر و همچنین حضور در بیش از صد فستیوال داخلی و خارجی.
سینمای افغانستان را چگونه می بینید و چطور ارزیابی می کنید؟
به نظرم در افغانستان به دلیل سالها جنگ و درگیری، سینما به مفهومی که در دنیا هست وجود ندارد؛ یعنی چرخه تولید اکرانی وجود ندارد. چند فیلمساز در خارج از کشور به صورت مستقل و جزیره ای کار می کنند. حمایتی وجود ندارد ولی کارشناس بسیار زیاد است! فیلمسازان افغانستانی تمام تلاششان را می کنند تا این چراغ را روشن نگه دارند. از زندگی خودشان و از پول شخصی شان فیلم می سازند. ولی چون چرخه اکران وجود ندارد بعد از ساخت چند فیلم از فیلمسازی کنار میکشند. متاسفانه سینمای افغانستان هم آینده مبهمی دارد…
با توجه به اینکه در دنیا فیلم های زیادی با موضوع «جنگ و تبعات آن در افغانستان» ساخته می شود، به نظر شما پتانسیل های بالقوه ساخت فیلم با موضوع افغانستان چه مولفه های دیگری هم دارد که کمتر به آن پرداخته شده است؟
بله؛ متاسفانه امروز چهره ای که به واسطه ی فیلم ها و اخبار از افغانستان به دنیا ارائه شده چهره زمخت و خشنی هست و موضوعات زیادی وجود دارد که به آنها پرداخته نشده و پتانسیل بالایی برای کار در این هنر و صنعت وجود دارد. به نظرم افغانستان بهشت فیلمسازهای اجتماعی است.
پتانسیل های اقتباسی فیلمسازی را از نظر آثار ادبی کهن و نوی افغانستان چگونه می بینید؟
ادبیات ما به نسبت دیگر فضاهای هنری و فرهنگی مان پیشروتر بوده و در این سالها به کرات از کتابهای داستان و رمان نویسنده های افغانستانی اقتباس شده است. ادبیات ما می تواند کمک زیادی به سینماگران ما بکند.
در سینما چه سبک، ساختار و فرمی را دنبال می کنید؟
برای من فرم و محتوا درهم تنیده شده اند و تمام عناصر فیلم من یا به طور کلی میزانسن ها در خدمت محتوا هست. سینمای اروپای شرقی به لحاظ فرم و محتوا برایم جذابیت بیشتری دارد.
فیلم مستند یا داستانی کدام را ترجیح می دهید؟
ژان لوک گدار فیلمساز فرانسوی جمله ای دارد که می گوید: «بهترین فیلم داستانی فیلمی هست که شبیه مستند باشد و بهترین مستند هم فیلمی هست که شبیه داستانی باشد.» به عنوان کسی که هم مستند ساخته ام و هم داستانی، هر کدام چالش ها دشواری ها و در نهایت لذت خودشان را دارند.
آیا مراحل فیلمسازی مهاجران افغانستانی در ایران با مسائل و مشکلات خاصی همراه است؟
بسیار زیاد! از تصور عموم مردم خارج است که فیلمساز افغانستانی چه سختی هایی را نسبت به یک فلیمساز ایرانی باید تحمل کند.
آثار کدام فیلمساز خارجی بیشتر روی شما تاثیر گذاشته است؟
کوروساوا، لارنس فون تریر، گاسپارنوئه، فلینی، ازو
از آرزوها و رویاهای تان بگویید؟
بتوانم فیلم هایی بسازم که افغانستان و مردمش را بهتر به دنیا معرفی کنم.