ولایت لوگر؛ ولایت کوچک اما استراتژیک و حاصلخیز (۲۷)

چهارشنبه ۲۳ شهریور (سنبله)۱۴۰۱- ۱۴/ ۹/ ۲۰۲۲

ولایت لوگر یک ولایت بسیار مهم و استراتژیک در کشور افغانستان است. مرکز این ولایت شهر پُلِ عَلَم بوده و در ۶۰ کیلومتری جنوب کابل قرار دارد. محمد آغه، دومین شهر بزرگ این ولایت تنها ۲۳ کیلومتر فراتر از محدوده شهر کابل واقع شده است.

لوگر در سال ۱۹۶۴ به ولايت جداگانه تبديل شد. قبلاً بخشي از آن به ولايت کابل و بخش هاي ديگر آن به غزني و پکتيا تعلق داشت. به طور رسمی لوگر بخشی از افغانستان مرکزی در نظر گرفته می شود، اما با توجه به سنت های محلی، فرهنگ و پیوندهای قبیله ای، ارتباط قوی تری با لویه (بزرگتر) پکتیا (یعنی ولایات خوست، پکتیا و پکتیکا)، منطقه ای در جنوب شرقی افغانستان دارد.

لوگر، سرزمین رودهای خروشان و طبیعت حاصلخیز

ولایت لوگر دارای هفت ولسوالی است، از جمله ولسوالی های بَرَکی بَرَک، چرخ و خروار در جنوب و جنوب غربی، محمد آغه در شمال و ازره و خوشی در شرق. لوگر، کابل را از طریق شاهراه کابل-گردیز که از سرک ملی حلقوی اصلی به سمت شرق و بر روی گذرگاه تِرا که در ارتفاع تقریباً ۳۰۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد، به منطقه جنوب شرقی افغانستان، پکتیای بزرگ متصل می کند. همچنین این ولایت با میدان وردک در غرب، از شرق با ننگرهار و از جنوب با غزنی همسایه است.

بیشتر ساکنین این ولایت در دشت های دره لوگر زندگی می کنند که از رودخانه لوگر و شاخه غربی آن و رودخانه وردک آبیاری می شوند و در نتیجه حاصلخیزتر هستند. این ناحیه بیشتر شمال و غرب استان را شامل می شود، از برکی برک در جنوب غربی تا پل علم و محمد آغه، دو مرکز عمده جمعیتی آن، در شمال. یک نمایه استانی توازن جمعیت روستایی-شهری را بین ۷۲ تا ۲۸ درصد نشان می‌دهد. بر اساس آمارها در سال ۲۰۰۸ از این ولایت، ولسوالی چرخ از نظر تولیدات کشاورزی با رشد ۳۵ درصدی کل محصولات در این ولایت، بالاترین رتبه را به خود اختصاص داده است و پس از آن برکی برک (۲۸ درصد) و پل علم (۲۰ درصد) قرار دارند. از کل تولیدات گیاهی ولسوالی چرخ عمدتاً میوه و سبزی و ولسوالی پل علم غلات تولید می کرد.

رودخانه لوگر، یکی از شاخه های رودخانه کابل، و سفره های زیرزمینی در زیر دره لوگر منابع مهم آبی برای کابل هستند. با این حال، رودخانه به طور موقت در طول ماه های تابستان، حداقل از سال ۲۰۱۰، خشک می شود. این به دلیل افزایش زمین های زیر کشت است که برای آبیاری آن آب بیشتر از رودخانه منحرف می شود؛ این شرایط در حالی گزارش شده که سطح آب طبیعی نیز در حال کاهش  است. شرق و جنوب استان کوهستانی تر است، به همین علت جمعیت کمتری دارد. همچنین آب انبار سرخاب در ولسوالی محمد آغه در شرق مرکز ولسوالی وجود دارد.

نواحی شرقی، جنوب شرقی و جنوب استان – حدود یک سوم کل قلمرو آن – کوهستانی و کم جمعیت است. اَزره، شمال شرقی ترین ناحیه استان، در رشته کوه سپینغار، تقریباً به طور کامل کوهستانی است. کشاورزی، دامپروری، تجارت و استخراج سنگ از عمده فعالیت‌های تجاری مردم این ناحیه است.

لوگر، خاستگاه سیاستمداران افغانستان

اکثریت جمعیت این ولایت از نظر قوم پشتون هستند، در حالی که تعداد کمتری از تاجیک ها و هزاره ها نیز دیده می شوند. بر اساس آمار سازمان ملل، دو ولسوالی خروار و اَزره کاملاً پشتون نشین هستند. ولسوالی چرخ دارای اکثریت تاجیک با ۷۵ درصد است. در ولسوالی‌های باقی‌مانده، تاجیک‌ها بین ۲۰ (پل علم) تا ۴۰ (برکی برک) درصد جمعیت را تشکیل می‌دهند. برخی از این تاجیک ها شیعه هستند. جوامع هزاره و سادات که در اینجا کاملاً شیعه هستند، در منطقه خوشی (۲۵ درصد جمعیت) و گروه های کوچک در مرکز استان و برکی برک زندگی می کنند. ۶۰% ساکنین لوگر به زبان پشتو و ۴۰% باقی مانده به فارسی دری تکلم می کنند.

در میان پشتون ها، طایفه سلیمان خیل – بخشی از کنفدراسیون قبایلی پشتون غلجی – در همه ولسوالی ها به جز خروار مسلط هستند. محمد اشرف غنی، رئیس جمهورقبلی افغانستان و ملا محمد عباس استانکزی، یکی از اعضای برجسته دفتر سیاسی طالبان در قطر و معین سیاسی وزارت خارجه‌ی طالبان در امارت فعلی، هر دو از ولایت لوگر و به ترتیب از قبایل احمدزی و استانکزی سلیمان خیل هستند. ولسوالی خروار دارای اکثریت غلزی است. مومند، لودین، خاروتی، الوزای (اکثر آنها کوچی ها) و پشتون های وردک نیز در این منطقه حضور دارند.

در سال ۲۰۱۱-۲۰۱۲ نرخ رسمی فقر افغانستان در ولایت لوگر ۳۸% و در سال ۲۰۱۶-۲۰۱۷ رقمی نزدیک به ۴۱٫۱ درصد اعلام شد. رقم ۱۷ در سال ۲۰۱۶ لوگر را به فقیرترین ولایت کشور تبدیل می کند؛ این در حالی است که میانگین فقردر افغانستان ۵۵٫۴ درصد است. با این حال، دولت افغانستان از خط فقر پایین‌تر نسبت به خط فقر بین‌المللی برای نشان دادن وضعیت خود استفاده می‌کند. دومی نرخ فقر را درکشور افغانستان ۸۰ درصد قرار می دهد.

لوگر هم در زمره ولایات دارای بیشترین محرومیت از حضور در مکتب و هم از نظر زاد و ولد در سطح پایین است. ارقام سالنامه آماری افغانستان ۲۰۱۸-۲۰۱۹ لوگر را از نظر جمع آوری عواید دولتی در رتبه هفتم و از جمله پایین ترین ولایات قرار داده است که با رتبه آن در نفوس (ششم از پایین) مطابقت دارد. با این حال، اگر فقر نسبتاً پایین باشد، می‌توان انتظار داشت این رقم بالاتر باشد. در سال ۲۰۱۸، رئیس معارف این ولایت اعتراف کرد که ۴۰۰۰۰ دختر از تحصیل محروم بوده اند. لوگر همچنین در میان هشت ولایتی قرار داردکه بیشترین بار آسیب های ناشی از درگیری را دارند.

نگاهی به وضعیت امنیتی و سیاسی لوگر

در زمان استقرار نظام جمهوریت در افغانستان، لوگر خانه چندین تأسیسات نظامی مهم بود. این تاسیسات شامل یک پایگاه ارتش افغانستان، کمپ میوند، در پتخواب، در جنوب پل علم و در جاده مهم و استراتژیک متصل به ولایت میدان وردک و یک منطقه آموزشی برای نیروهای ویژه پلیس است. این پایگاه ارتش در مجاورت پایگاه عملیات پیشرو ارتش ایالات متحده، با بیش از ۸۰۰۰ سرباز، پیمانکار و پرسنل غیرنظامی ایالات متحده قرار داشت که آن را به یکی از بزرگترین پایگاه های کشور تبدیل کرده بود که  در طول انتقال نظامی، در سال ۲۰۱۴ به طرف افغان تحویل داده شد.

طبق مصاحبه ای که شبکه تحلیلگران افغانستان (AAN) با منابع محلی انجام داد، این تصویر کلی را با کمی تفاوت تایید می کنند. در نزدیکی شهر پل علم، طالبان در بسیاری از روستاها در چهار کیلومتری شهر حضور دارند؛ روستاهایی که در آنجا هدف «عملیات پاکسازی» نیروهای دولت اخیر افغانستان قرار گرفتند. در سه ولسوالی جنوبی – برکی برک، چرخ و خروار – دولت فقط مراکز ولسوالی ها یا مناطق کوچک اطراف آنها را در اختیار دارد. ساکنان محلی گفتند که خوشی نیز مورد مناقشه قرار گرفت، زیرا نیمی از این ولسوالی در کنترل طالبان و نیمی در کنترل دولت است. وضعیت در ازره از این هم متزلزل تر است.

در اکتبر ۲۰۱۹، مقامات عواید مالیاتی به آژانس خبری پژواک گفتند که در پنج ولسوالی لوگر – به جز پل علم و محمد آغه – “به دلیل ناامنی” نتوانسته اند مالیات دریافت کنند. این میزان کنترل، موقعیت‌هایی را برای طالبان در سایر ولایت هایی که به پایتخت نزدیک تر است فراهم می‌کند.

 در سال ۲۰۱۲، شبکه تحلیلگران افغانستان ولایت لوگر را “دروازه استراتژیک برای حملات به کابل” خواند. این ولایت همراه با بخش‌های پشتون‌نشین همسایه غربی‌اش، میدان وردک، در شمالی‌ترین لبه جنوب پشتون‌نشین افغانستان قرار دارد که هنوز هم بزرگترین پایگاه طالبان است. آنها همچنان در شمال شرق، شمال و شمال غرب کابل، در ولایات کاپیسا و لغمان و کوه صفی پروان حضور دارند و فعالیت خود را – هرچند در مقیاس کوچک – در شمال شرق و پغمان که هر دو بخشی از ولایت کابل هستند، ادامه می دهند. از دیگر ویژگی های استراتژیکی این ناحیه باید گفت که در طول سالهای اشغال شوروی و عقب نشینی پس از شوروی در زمان نجیب الله (۱۹۸۹-۱۹۹۲)، لوگر بخشی از حلقه دفاع بیرونی برای پایتخت بود.

این که این ولایت از اهمیت استراتژیک برخوردار است، در سفر رییس جمهور اشرف غنی و یک هیأت بلندپایه در ۱ جولای ۲۰۲۰ منعکس شد. بی ثباتی این ولایت با این واقعیت که طالبان در حین سخنرانی غنی مرکز این ولایت را با هشت گلوله خمپاره مورد هدف قرار دادند، تاکید شد. بر اساس گزارش ها، در روزهای قبل، طالبان به پاسگاه های پلیس در حومه مرکز ولایت حمله کرده بودند.

حملات طالبان در امتداد ولایت لوگر به شاهراه کابل-گردیز، که از طریق ولسوالی های محمد آغه و پل علم می گذرد، نه تنها کارمندان دولت و سازمان های غیر دولتی ولایت لوگر، بلکه کسانی را که به ولایات پکتیا، پکتیکا، خوست و کابل رفت و آمد می کنند، تهدید می کند. طالبان تقریباً در تمام طول شاهراه، به ویژه در تنگه واغجان ولسوالی محمد آغه و در مناطق کلنگر و پورک پل علم در نزدیکی مرز ولایت لوگر با کابل حضور دارند. آنها مرتباً بزرگراه را مسدود می کنند و افرادی را که گمان می کنند کارمندان دولت یا سازمان های غیردولتی هستند از خودروها بیرون می کشند. مسافرانی که از واغجان می گذرند، هنگام تردد از کابل به راحتی می توانند پرچم های سفید طالبان را در سمت چپ جاده ببینند. در نتیجه، مقامات دولتی مانند والی ولایت و سایر مقامات بلندپایه نمی توانند بدون اسکورت زیاد نیروهای امنیتی به لوگر رفت و آمد کنند.

روندهای امنیتی لوگر و تاثیر آن بر غیرنظامیان

در سال ۲۰۲۰، یوناما ۱۷۱ تلفات ملکی را در ولایت لوگر به ثبت رساند که از آن میان ۴۷ کشته و ۱۲۴ زخمی بودند. که این امر نشان دهنده کاهش ۲۲ درصدی نسبت به سال ۲۰۲۱ بود. در این میان، به گفته یوناما، لوگر ازجمله ۱۶ ولایتی بود که تلفات غیرنظامیان براثر «درگیری های زمینی» در سال ۲۰۲۰ نسبت به ۲۰۱۹ افزایش یافته بود.  همچنین در سه ماهه اول سال ۲۰۲۰ بین ۲۶ تا ۵۰ و در سه ماهه دوم ۲۰۲۰ بین ۱۰۱ تا ۱۲۵ تعداد تلفات ملکی ثبت شده بود. اما به گفته تحلیلگران شبکه افغانستان در سال ۲۰۲۰ این جنگ در این ولایت حالت «بالا و پایینی» داشته است. به طوری که پس از کاهش خضونت در زمستان۲۰۱۹-۲۰۲۰ و به دنبال آن کاهش خشونت در فوریه ۲۰۲۰، بر اساس گزارش ها طالبان طالبان خشونت را تشدید کردند و حملاتی به پست های امنیتی در تمامی شهرستان ها و همچنین در اطراف مرکز استان از ماه مارچ۲۰۲۰ داشتند. به طوری که ساکنان محلی از مقیاس قوی تر خشونت نسبت به سال های گذشته خبر دادند. همچنین تعداد حوادث امنیتی در ماه مارس ۲۰۲۰ سه و نیم برابر بیشتر از ماه مارس ۲۰۱۹ بود. در همین رابطه در ماه آوریل و می ۲۰۲۰ یک عملیات بزرگ و هوایی نیروهای دفاعی امنیتی در چندین شهرستان اتفاق افتاد. علاوه بر این، در ژوئن۲۰۲۰ محمدآغه در میان ۲۵ شهرستان بیشترین تعداد حوادث در سراسر کشور را داشت. در این میان، به مانند بسیاری از نقاط افغانستان در این بازه زمانی موجی از ترورهای هدفمند در لوگر رخ داد.

همچنین در بازه زمانی ۱ ژانویه ۲۰۲۰ تا ۲۸ فوریه ۲۰۲۱ سازمان داده های مکانی و رویدادهای مرتبط با درگیری های مسلحانه از ۲۸۸ رویداد مربوط به شورشیان در ولایت لوگر خبر داد. که از این میان،۱۸۰ مورد به عنوان نبرد، ۹۰ مورد به عنوان خشونت از راه دور و ۱۸ مورد به عنوان خشونت علیه غیرنظامیان ثبت شده است(easo,2021: 265).

دلایل عمده ناامنی در لوگر

شهروندان ولایت لوگر و منابع مختلف محلی، عوامل مختلفی را به عنوان عوامل عمده بدتر شدن ناامنی در این ولایت و افزایش خشم مردم محل از حکومت ذکر می کنند. از جمله این دلایل اهمیت استراتژیک استان می شود (که قبلاً توضیح داده شده است). قاچاق حشیش و کرومیت و مبارزه بر سر کنترل آن؛ و همدردی گسترده محلی برای طالبان. ساکنین لوگر، به‌ویژه فعالان جامعه مدنی محلی و برخی از خبرنگاران، از استخدام مقامات عالی رتبه دولتی ناتوان، بی‌تجربه و فاسد و همچنین عدم هماهنگی میان نیروهای امنیتی دولت در کنار اهمیت استراتژیک لوگر یاد می‌کنند.

قاچاق مواد مخدر و کرومیت و مبارزه برای کنترل آن، به ناامنی در ولایت لوگر کمک شایانی کرده است. کرومیت و بخشی از محموله های مواد مخدر (به ویژه حشیش) از این ولایت است، اما لوگر و به ویژه ولسوالی ازره نیز به عنوان مسیر ترانزیتی مواد مخدر از جاهای دیگر استفاده می شود.

منبع اصلی معدنی لوگر، معدن عظیم مس عینک در ولسوالی محمد آغه است. اما هنوز در مرحله توسعه اولیه است و دولت با وجود حملات منظم، منطقه را با نیروهای مسلح ویژه اختصاص داده شده کنترل می کند. خالد مومند، نماینده مردم لوگر در مجلس، گفت که حدود ۱۸۰۰ پرسنل امنیتی برای حفاظت از معدن مس عینک حضور دارند.

علاوه بر معدن مس عینک، چندین ذخایر کرومیت در ولسوالی های محمد آغه، پل علم و برکی برک در دست استخراج هستند. مجموع ذخایر کرومیت در لوگر و خوست یک میلیون تن گزارش شده است. بر اساس این گزارش در سال ۲۰۱۷، اپراتورهای خصوصی این سنگ معدن را تحت مجوز اکتشاف از وزارت معادن و پترولیم استخراج می کنند. این گونه قراردادها برای معادن واقع در منطقه دادوخیل ولسوالی محمد آغه نیز منعقد شده است و این معدن به گفته ساکنین توسط [یک] نماینده پارلمان کنترل می شود؛ در حالی که پنجاه و دو سایت کوچکتر کرومیت در ولایت لوگر به طور غیرقانونی در حال استثمار شدن است.

برای حشیش، منطقه ازره، حداقل از اواخر دهه ۱۹۸۰، منطقه اصلی کشت است. بر اساس گزارش ۱۹۸۹ کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد، کشاورزان ولسوالی سید کرم در پکتیا کشت حشیش را گسترش دادند تا بیش از ۵۰ درصد از کل زمین های زراعتی ولسوالی ازره و تا ۸۰ درصد زمین های دره دوبندی ولسوالی خوشی را پوشش دهند. این ولسوالی به کشت حشیش در سراسر افغانستان مشهور است. با این حال، محصولات آن از کیفیت نسبتاً پایین تری برخوردار هستند. در سال ۲۰۱۶، آژانس خبری پژواک به نقل از عبدالولی وکیل عضو شورای ولایتی لوگر گفت که ۸۰ درصد زمین های زراعی ازره زیر کشت حشیش است.

ساکنان می‌گویند که علاوه بر رویه عادی طالبان برای جمع‌آوری ده درصد مالیات بر تمام محصولات به‌عنوان عشر، اکنون از قاچاق مواد مخدر و کرومیت که عمدتاً از طریق ازره و جاجی میدان به پاکستان می‌رود، «مالیات» می‌گیرند. شهروندان لوگر گفتند که مافیای مواد مخدر و برخی از مقامات دولتی و فرماندهان پولیس – و نیز طالبان – در قاچاق کرومیت و حشیش از لوگر به سایر ولایات دست دارند. بسیاری از باشندگان بر این باورند که طالبان عمدا برخی از ولسوالی های لوگر را ناامن کرده اند تا از تجارت قاچاق شان محافظت کنند.

ساکنان به شبکه تحلیلگران افغانستان گفتند که طالبان مردم را به کشت حشیش تشویق نمی کنند، اما از کشت آن جلوگیری هم نمی کنند و این واقعیت را مطرح نمی کنند که این عمل بر اساس شریعت غیرقانونی است. بر اساس گزارش پژواک، طالبان ۱۰,۰۰۰,۰۰۰ روپیه پاکستانی (حدود ۶۶,۷۰۰ دالر امریکایی) به عنوان مالیات از برداشت حشیش در سال ۲۰۱۶ از کل ولسوالی جمع آوری کردند. در همان سال، مقامات ولسوالی گفتند که قاچاقچیان حدود ۲۰،۰۰۰،۰۰۰ روپیه پاکستانی (۱۳،۳۵۰ دلار آمریکا) به سران طالبان در پیشاور پرداخت کردند تا به آنها اجازه دهند تا به قاچاق حشیش از ازره ادامه دهند. مردم محلی می گویند که قاچاقبران از ولایات شرقی و نیز خارج از کشور هستند که توسط مردم محلی کمک می شوند.

به نظر می رسد که انگیزه نگرش سست طالبان در قبال کشت حشیش به دلیل مبارزه آنها با بخش محلی دولت اسلامی، یعنی شاخه خراسان است. در اواخر سال ۲۰۱۶ بزرگان قومی ولسوالی ازره تصمیم گرفتند که اگر یکی از اعضای یک خانواده از ساکنان به گروه داعش بپیوندد، خانه اش سوخته و خانواده اش از ولسوالی تبعید خواهند شد. به گفته منابع محلی، طالبان برای این تصمیم اصرار داشتند، در حالی که ولسوال گفته بود که این ابتکار عمل بزرگان قومی بوده است. به عنوان انگیزه انجام این عمل، طالبان به مردم وعده دادند که در صورت اجرای طرح ضد داعش، از مالیات حشیش خود معاف خواهند شد.

در مورد کرومیت، یکی ساکنین قریه مغولخیل گفت که طالبان برای هر موتر (ماشین، اتومبیل)کرومیت ۱۰۰۰۰۰ روپیه پاکستانی (۶۳۰ دالر امریکایی) می گیرند تا به قاچاقبران اجازه عبور داده شود؛ در هنگام عبور کامیون ها همین مقدار به کدخداهای روستا داده می شود. مقامات امنیتی و غیرنظامی دولت نیز ظاهراً سهم خود را می گیرند. به نقل از این گزارش، این موضوع در اوایل سال ۲۰۱۲ توسط مقامات وزارت معادن تایید شده است. ساکنان می‌گویند که در گذشته زمانی که مردم به این مشاغل غیرقانونی اعتراض می‌کردند، جلوی خانه‌هایشان مین می‌گذاشتند تا از اعتراض‌شان جلوگیری شود.

همدردی مردم با طالبان

دلایل متعددی وجود دارد که بسیاری از ساکنین لوگر نسبت به طالبان ابراز همدردی می کنند، آنها تعداد زیادی از جنگجویان را به ارتش طالبان فرستاده اند. با این حال، مشخص نیست که چه مقدار از این کار داوطلبانه یا در نتیجه زور بوده است. طالبان می‌توانند خانواده‌ها را زمانی که پسرانشان به روستاهای اصلی خود بازمی‌گردند تحت فشار قرار دهند تا مشمول دریافت آموزش نظامی شوند.

یک فعال مدنی گفت که فکر می کند این به دلیل “وضعیت غیرعادی” جنگ است. او گفت که مردم شاهد هستند که وقتی یک سرباز دولتی کشته می شود، حکومت به او یا خانواده اش رسیدگی نمی کند، اما اگر یک جنگجوی طالبان کشته شود، طالبان خیلی زود در ستایش او شعر می نویسند و رشادت های او در همه جا خوانده می شود. او گفت که این مسئله بخشی از نسل جوان را به سوی طالبان و کمک به آنان سوق می دهد. او گفت در شرایط عادی همه حضور دولت را ترجیح می دهند.

در سطح بالاتر، این واقعیت که دفتر سیاسی طالبان در قطر شامل دو نماینده برجسته از لوگر، ملا عباس استانکزی و مولوی شهاب‌الدین دلاور است، همچنین داشتن سطحی از حمایت مردمی، باعث ایجاد احساس افتخار برای مردم می شود(Sabawoon, ruttig, 2020).

هنگامی که طالبان برای اولین بار در ۱۵ اوت ۲۰۲۱ به قدرت بازگشتند، احساس می‌کردند که ابری تاریک بر فراز افغانستان کشیده شده است و هر چیزی را که زیر آن می‌افتد خراب می‌کند. در عرض چند ساعت، هزاران نفر به سمت فرودگاه بین المللی حامد کرزی هجوم آوردند تا به آخرین پرواز تجاری عزم استانبول برسند. اگرچه اکثر جمعیت افغانستان در دهه ۲۰ و ۳۰ زندگی خود بودند و فقط جمهوری مورد حمایت غرب را می شناختند، اما ساکنان مسن تر به سرعت به روزهای اشغال شوروی در دهه ۱۹۸۰ بازگشتند.

سربازان ارتش افغانستان در ولایات نزدیک کابل – لوگر، پروان، ننگرهار و میدان وردک – حضور داشتند، در حالی که طالبان ولسوالی به ولسوالی و در نهایت ولایت پس از ولایت را می‌گرفتند، مهمات و دیگر تدارکات اولیه آنها تمام می‌شود. مردان جوانی که زندگی خود را وقف دفاع از ملت در برابر یک گروه شورشی خشن کرده بودند در حالی که ماه ها بدون دستمزد می گذرانند.

شهرهای افغانستان توانسته بودند چندین دهه با وجود تهدید دائمی انفجارها، حملات راکتی، بمب‌های دست ساز و کشتار هدفمند رشد و تکامل یابد اما اکنون هر کدام شان به شهر ارواح تبدیل شده اند. در حالی که برخی در افغانستان از پایان حکومت مورد حمایت غرب استقبال کردند و به آینده‌ای صلح‌آمیزتر امیدوار بودند، اکثر مردم پس از ۱۱ روز سکوت رادیویی دولت سابق، در حالت ناباوری و ناراحتی قرار گرفتند.

تعداد معدودی از مردان – و حتی کمتر از زنان – که در آگوست و سپتامبر ۲۰۲۱ به خیابان‌های پایتخت آمدند، این کار را با ترس انجام دادند و مطمئن نبودند که مردانی که فقط به عنوان بمب‌گذار انتحاری می‌شناختند، چگونه با آنها رفتار خواهند کرد. به تدریج، افراد بیشتری از سر ناچاری خانه های خود را ترک کردند. صدها مرد در خارج از بانک ها صف کشیده بودند (زنان معمولاً به سرعت اجازه ورود داده می شدند) و سعی می کردند تا آنجایی که می توانستند پول بیرون بیاورند، در حالی که طالبان و نگهبانان بانک به هوا تیراندازی می کردند و مردم را با سیم های برق کتک می زدند.

در واکنش به تحریم های عجولانه اعمال شده و کاهش کمک ها توسط ایالات متحده و سایر قدرت های جهانی، صرافی ها، آرایشگران و صاحبان فروشگاه ها گفتند که از پیامدهای اقتصادی هراس دارند. یکی نگران بود که از “مرگ در بمب گذاری های انتحاری به مردن از گرسنگی” برسد (Latifi, 2022).

در کنار این مشکلات وقوع بلایای طبیعی از جمله وقوع سیل در ولایت لوگر و سایر ولایت ها باعث افزایش نگرانی ها شده است. بررسی های هلال احمر افغانستان نشان می دهد که بر اثر سیلاب های شدید اخیر در دهنو، باغ مزار، سرآسیاب، پل قندهاری، سبک خیل، العوزی و روستای اصلی ولایت محمد آغه لوگر، خسارات زیاد جانی و مالی به دنبال داشته است. کارکنان و داوطلبان هلال احمر افغانستان در تلاش هستند تا به مردم آسیب دیده ناشی از سیلاب های اخیر در بسیاری از ولایات کشور کمک کنند.

جمع بندی

برای طالبان، اهمیت استراتژیک لوگر در نزدیکی آن به کابل است. این ولایت بخشی از کمربندی است که می تواند پایتخت را از جنوب و شرق افغانستان قطع کند. در خود لوگر، تروریستان توانسته اند به طور منظم بر نیروهای دولتی در مرکز ولایت و ولسوالی ها حمله کنند؛ همچنین مسیرهای دسترسی و تدارکات را برای مناطق بیشتر در غرب مانند میدان وردک و مرکز افغانستان فراهم می کند.

به غیر از ساختارهای محلی مقاوم طالبان، دلایل متعددی برای ادامه ناامنی در سراسر این ولایت وجود دارد: مقامات عالی دولتی نالایق، عدم هماهنگی مناسب میان نیروهای امنیتی، مبارزه بر سر کنترل مواد مخدر و قاچاق کرومیت و آزار و اذیت نیروهای امنیتی دولتی مردم محلی. حتی بدون پیشروی های ارضی مشخص، به نظر می رسد موقعیت طالبان در چنین وضعیتی بهبود می یابد. نتیجه این دلایل سقوط پرسرعت و شگفت اور تمام افغانستان در سال گذشته شد.

منابع

Sabawoon, Ali Mohammad, Ruttig, Thomas (2020), “A Threat at Kabul’s Southern Gate: A security overview of Logar province”, https://www.afghanistan-analysts.org/en/reports/war-and-peace/a-threat-at-kabuls-southern-gate-a-security-overview-of-logar-province/

Latifi. M. Ali (2022), “Reporter’s Diary: The year the Taliban returned”, https://www.thenewhumanitarian.org/opinion/2022/08/15/Afghanistan-1-year-Taliban-Kabul-life