گذاری بر سیر تغییر و تحولِ پول کاغذی در افغانستان (قسمت هفتم)

۲۷ مهر (میزان) ۱۳۹۹ – ۱۸/ ۱۰/ ۲۰۲۰

“گذاری بر سیر تغییر و تحولِ پول کاغذی در افغانستان: از دیروز تا امروز” (۷)

 اقتصاد افغانستان طی سالیانِ متمادی، جنگ ها و درگیری هایی بسی طولانی از سر گذرانیده و دوران مختلفی را تجربه کرده و در نتیجه ارزش پول رایجِ این کشور –افغانی- در طول سال ها جنگ های داخلی همواره در حال دگردیسی و نوسان بوده است. لازم به ذکر است که چاپ اسکناس و یا همان پول کاغذی در افغانستان برای اولین بار در دوران امان الله خان انجام شد. در جریانِ تغییر و تحولاتِ وارد شده بر پول افغانستان خواهیم دید که با گذار از هر دوره ی تاریخی و با تغییر شاه و یا شخص اول حکومت، شکل ظاهری، ویژگی ها، طرح ها و نمادهای منقوش بر آن ها نیز دچار تحول می شود؛ و این خود عاملی گردیده تا بررسیِ سیر تغییر و تحولات پول کاغذی (اسکناس يا بانکنوت) در افغانستان به امری جالب توجه و حائز اهمیت تبدیل شود. در اینجا با تقسیم بندی دوران مختلف (از تاریخ ۱۹۱۹ تا ۲۰۱۶) بر روند دگردیسیِ ویژگی های ظاهری و علائم اسکناس در این کشور نگاهی خواهیم داشت.

• د افغانستان بانک (۱۹۶۷)

۵۰ افغانی ۱۹۶۷ // ۱۹۶۷ // ۱۳۴۶ ش //  ابعاد: ۱۵۰ x 60  میلی متر// نهان نگاری یا همان نقش زمینه کمرنگ: تصویر محمد ظاهر شاه // نخ امنیتی یک سره و بدون بریدگی // نهاد چاپ کننده اسکناس: توماس دلا رو، لندن // چاپ جلو و پشت با رنگ سبز// توضیحات: متن به زبان عربی // توضیحات: متون به زبان عربی // پرتره سوم از محمد ظاهر شاه در سمت چپ // شماره گذاری به رنگ مشکی // حاشیه تزئین شده با واحد پول در اعداد عربی و غربی. نشان مخصوص در مرکز // امضاها: اچکزی-ضیایی// پشت: متون به زبان های عربی و انگلیسی// نمایی از ارگ شاهی در کابل.(در ادامه به دلیل تشابه ظاهریِ اسکناس هایِ این دوره تنها به ذکرِ ویژگی ها، علائم و نشانه های آنها پرداخته و تنها تصاویری از ۵۰ افغانی و ۱۰۰۰ افغانی ۱۹۶۷ نمایش داده خواهد شد.)

۱۰۰ افغانی ۱۹۶۷ // ۱۹۶۷ // ۱۳۴۶ ش //  ابعاد: ۱۶۰ x 70 میلی متر// نهان نگاری یا همان نقش زمینه کمرنگ: تصویر محمد ظاهر  شاه// نخ امنیتی یک سره و بدون بریدگی // نهاد چاپ کننده اسکناس: توماس دلا رو، لندن // چاپ جلو و پشت با رنگ بنفش و زرد// توضیحات: متن به زبان عربی // توضیحات: متون به زبان عربی // پرتره سوم از محمد ظاهر شاه در سمت چپ // شماره گذاری به رنگ مشکی // حاشیه تزئین شده با واحد پول در اعداد عربی و غربی. نشان مخصوص در مرکز // امضاها: اچکزی- ضیایی// پشت: متون به زبان های عربی و انگلیسی// نمایی از آرامگاه محمد نادرشاه در کابل.

۵۰۰ افغانی ۱۹۶۷ // ۱۹۶۷ // ۱۳۴۶ ش //  ابعاد: ۱۷۰ x 80 میلی متر// نهان نگاری یا همان نقش زمینه کمرنگ: تصویر محمد ظاهر شاه // نخ امنیتی یک سره و بدون بریدگی // نهاد چاپ کننده اسکناس: توماس دلا رو، لندن // چاپ جلو و پشت با رنگ آبی و سبز// توضیحات: متن به زبان عربی // توضیحات: متون به زبان عربی // پرتره سوم از محمد ظاهر شاه در سمت چپ // شماره گذاری به رنگ مشکی // حاشیه تزئین شده با واحد پول در اعداد عربی و غربی. نشان مخصوص در مرکز // امضاها: اچکزی- ضیایی// پشت: متون به زبان های عربی و انگلیسی// نمایی از فرودگاه قندهار با هواپیمایی (داگلاس DC-7) که بر فراز برج کنترل پرواز می کند.

۱۰۰۰ افغانی ۱۹۶۷ // ۱۹۶۷ // ۱۳۴۶ ش //  ابعاد: ۱۸۰ x 90 میلی متر// نهان نگاری یا همان نقش زمینه کمرنگ: تصویر محمد ظاهر شاه // نخ امنیتی یک سره و بدون بریدگی // نهاد چاپ کننده اسکناس: توماس دلا رو، لندن // چاپ جلو و پشت با رنگ قهوه ای و قرمز// توضیحات: متن به زبان عربی // توضیحات: متون به زبان عربی // پرتره سوم از محمد ظاهر شاه در سمت چپ // شماره گذاری به رنگ مشکی// حاشیه تزئین شده با واحد پول در اعداد عربی و غربی. نشان مخصوص در مرکز // امضاها: اچکزی- ضیایی// پشت: متون به زبان های عربی و انگلیسی// نمایی از گذرگاه سالنگ با اتومبیلی که از تونل آن در کوه های هندوکش بیرون می آید.

• د افغانستان بانک (۱۹۷۳-۱۹۷۷)

۱۰ افغانی ۱۹۷۳ // چاپ ۱۹۷۳-۱۹۷۷ // تاریخ ۱۳۵۲ // معرفی: ۲۰-۱۰-۱۹۷۴ // ابعاد: ۱۴۰ x 55 میلی متر // نهان نگاری یا همان نقش زمینه کمرنگ: تصویر محمد داوود خان // نخ امنیتی یک سره و بدون بریدگی // نهاد چاپ کننده اسکناس: توماس دلا رو، لندن // چاپجلو و پشت با رنگ سبز// توضیحات: متن به زبان عربی // توضیحات: متون به زبان عربی //پرتره رئیس جمهور محمد داوود در سمت چپ. // شماره گذاری به رنگ مشکی // حاشیه تزئین شده با واحد پول در اعداد عربی و غربی و نشان جدید در مرکز با عقابی در زیر طلوع آفتاب // امضاها: حکیم- عبدالله // پشت: متون به زبان های عربی و انگلیسی.// نمایی از طاق دروازه‌ی قلعه بست در شهر لشکرگاه. (در ادامه به دلیل تشابه ظاهریِ اسکناس هایِ این دوره تنها به ذکرِ ویژگی ها، علائم و نشانه های آنها پرداخته و تنها تصاویری از ۱۰ افغانی و ۱۰۰۰ افغانی ۱۹۷۳-۱۹۷۷ نمایش داده خواهد شد.)

۲۰ افغانی ۱۹۷۳ // چاپ ۱۹۷۳-۱۹۷۷// تاریخ ۱۳۵۲ // معرفی: ۰۷-۱۱-۱۹۷۴ // ابعاد: ۱۴۱ x 59 میلی متر // نهان نگاری یا همان نقش زمینه کمرنگ: تصویر محمد داوود خان // نخ امنیتی یک سره و بدون بریدگی // نهاد چاپ کننده اسکناس: توماس دلا رو، لندن // چاپ جلو و پشت با رنگ بنفش// توضیحات: متن به زبان عربی // توضیحات: متون به زبان عربی //پرتره رئیس جمهور محمد داوود در سمت چپ. // شماره گذاری به رنگ مشکی // حاشیه تزئین شده با واحد پول در اعداد عربی و غربی و نشان جدید در مرکز با عقابی در زیر طلوع آفتاب // امضاها: حکیم- عبدالله // پشت: متون به زبان های عربی و انگلیسی.// نمایی از رودخانه کابل که از شهر مدرن کابل می گذرد.

۵۰ افغانی ۱۹۷۳ // چاپ ۱۹۷۳-۱۹۷۷// تاریخ ۱۳۵۲ // معرفی: ۰۵-۱۱-۱۹۷۴ // ابعاد: ۱۵۰ x 60 میلی متر // نهان نگاری یا همان نقش زمینه کمرنگ: تصویر محمد داوود خان // نخ امنیتی یک سره و بدون بریدگی // نهاد چاپ کننده اسکناس: توماس دلا رو، لندن // چاپجلو و پشت با رنگ سبز // توضیحات: متن به زبان عربی // توضیحات: متون به زبان عربی //پرتره رئیس جمهور محمد داوود در سمت چپ. // شماره گذاری به رنگ مشکی // حاشیه تزئین شده با واحد پول در اعداد عربی و غربی و نشان جدید در مرکز با عقابی در زیر طلوع آفتاب // امضاها: حکیم- عبدالله // پشت: متون به زبان های عربی و انگلیسی.// نمایی از سه مرد سوار بر گاومیش در کوه های از برف پوشیده شده هندوکش.

۱۰۰ افغانی ۱۹۷۳ // چاپ ۱۹۷۳-۱۹۷۷// تاریخ ۱۳۵۲ // معرفی: ۰۷-۱۱-۱۹۷۴/ / ابعاد: ۱۵۶ x 65 میلی متر // نهان نگاری یا همان نقش زمینه کمرنگ: تصویر محمد داوود خان // نخ امنیتی یک سره و بدون بریدگی // نهاد چاپ کننده اسکناس: توماس دلا رو، لندن // چاپ جلو و پشت با رنگ بنفش و سبز // توضیحات: متن به زبان عربی // توضیحات: متون به زبان عربی //پرتره رئیس جمهور محمد داوود در سمت چپ. // شماره گذاری به رنگ مشکی // حاشیه تزئین شده با واحد پول در اعداد عربی و غربی و نشان جدید در مرکز با عقابی در زیر طلوع آفتاب // امضاها: حکیم- عبدالله // پشت: متون به زبان های عربی و انگلیسی.// نمایی از مسجد جامع (مسجد جمعه) هرات.

۵۰۰ افغانی ۱۹۷۳ // چاپ ۱۹۷۳-۱۹۷۷// تاریخ ۱۳۵۲ // معرفی: ۲۶-۱۱-۱۹۷۴/ / ابعاد: ۱۶۷ x 69 میلی متر // نهان نگاری یا همان نقش زمینه کمرنگ: تصویر محمد داوود خان // نخ امنیتی یک سره و بدون بریدگی // نهاد چاپ کننده اسکناس: توماس دلا رو، لندن // چاپ جلو و پشت با رنگ آبی // توضیحات: متن به زبان عربی // توضیحات: متون به زبان عربی //پرتره رئیس جمهور محمد داوود در سمت چپ. // شماره گذاری به رنگ مشکی // حاشیه تزئین شده با واحد پول در اعداد عربی و غربی و نشان جدید در مرکز با عقابی در زیر طلوع آفتاب // امضاها: حکیم -عبدالله // پشت: متون به زبان های عربی و انگلیسی.// نمایی از یک مزرعه غنی در دره بامیان.

۱۰۰۰ افغانی ۱۹۷۳ // چاپ ۱۹۷۳-۱۹۷۷// تاریخ ۱۳۵۲ // معرفی: ۱۰-۱۰-۱۹۷۴/ / ابعاد: ۱۷۱ x 76 میلی متر // نهان نگاری یا همان نقش زمینه کمرنگ: تصویر محمد داوود خان // نخ امنیتی یک سره و بدون بریدگی // نهاد چاپ کننده اسکناس: توماس دلا رو، لندن // چاپ جلو و پشت با رنگ قرمز و بنفش // توضیحات: متن به زبان عربی // توضیحات: متون به زبان عربی // پرتره رئیس جمهور محمد داوود در سمت چپ. // شماره گذاری به رنگ مشکی // حاشیه تزئین شده با واحد پول در اعداد عربی و غربی و نشان جدید در مرکز با عقابی در زیر طلوع آفتاب // امضاها: حکیم- عبدالله // پشت: متون به زبان های عربی و انگلیسی.// نمایی از مسجد آبی مزار شریف.

ادامه ی مطلب در پست های بعدی …