کتاب «غیرآمریکایی: پندارهای یک سرباز از طولانی ترین جنگِ ما»

۲۰ آبان (عقرب) ۱۳۹۹ – ۱۰/ ۱۱/ ۲۰۲۰

– عنوان کتاب: “غیرآمریکایی: “پندارهای یک سرباز از طولانی ترین جنگِ ما”
– نویسنده: اریک ادستروم
– ناشر: انتشارات بلومزبری
– سال انتشار: ۲۰۲۰
– زبان: انگلیسی

اریک ادستروم در سال ۲۰۰۷ از وست پوینت فارغ التحصیل شد. پس از آن به افغانستان، جایی که به عنوان پیشروِ دسته پیاده نظام خدمت کرد، اعزام شد. اریک باقیمانده دوره خدمت خود را به عنوان رهبر گروهِ اسکورت ریاست جمهوری در زمان دولت اوباما گذراند. وی که فارغ التحصیل مدرسه رنجر ارتش ایالات متحده بود، برای نیروهای ویژه ایالات متحده انتخاب و به او مدال ستاره برنز اهدا شد. وی پس از دوره خدمتش، برای گرفتن مدرک مدیریت کسب و کار، و کارشناسی ارشد در دانشگاه آکسفورد ادامه داد.

به نظر می رسد کتاب غیرآمریکاییِ وی، مانیفیستی در مورد ماشین جنگی بی چون و چرایِ آمریکا، از سوی یک کهنه سربازِ افغانستان و نوع جدیدی از قهرمانیِ نظامی می باشد. اریک ادستروم پیش از درگیر شدن و ورود به جنگ، از ما می خواهد تا سه سناریو را که به ندرت می توانیم تصور کنیم را برای خود متصور شویم: ابتدا تصور مرگ خود؛ “از طرف دیگر، تصور جنگ”؛ سوم: تصور کنید که اگر جنگ هرگز شکل نگرفته بود ممکن بود چه اتفاقی افتد.

اریک با پیگیری و دنبال کردنِ این واقعیت ها از طریق تجربه جنگی خود، به نتیجه اجتناب ناپذیری درباره سیاست آمریکا در جنگ می رسد. اما دیگر برای این درک و برداشت وی شاید دیر بود. اریک ادستروم در حومه ماساچوست بزرگ شد و نوعی تمایلات و و گرایشاتی ایده آلیستی داشت که در نهایت نیز تفکراتش او را به وست پوینت (دانشکده نظامیِ ایالات متحده) رساند. پنج سال بعد، وی به عنوان ستوان پیاده نظام به افغانستان اعزام شد.

ادستروم در طول حرفه نظامی خود، با خشونت و بی رحمی هایی روبرو شد، دوستانش را به خاک سپرد، با افسردگی دست و پنجه نرم کرد، و درک کرد جنگی که او در آن مبارزه کرده و جوانی اش را به پایش می داد، رهاوردی با یک حقیقت تلخ بود: “جنگ علیه ترور فقط یک فاجعه و مصیبت نیست، بلکه یک جنایت و گناه است.” لیکن فاجعه عمیق تر این است که کشور ما فاقد شهامت و اعتقاد به اعترافِ چنین موضوعی است.

کتاب غیرآمریکایی ترکیبی از تفاسیر اجتماعی و خاطراتی است که نشان می دهد چگونه پشتیبانی و حمایتِ کورکورانه از جنگ مشکلاتی که پیشتر برای حل و فصلِ آن در نظر گرفته شده بود را تشدید می کند؛ افرادی را که ادعا شده به آنها کمک می شود را نابود ساخته؛ و دستاورد ها را از مسیرِ اهداف بزرگ تغییر داده و منحرف می کند. به هرروی می توان گفت، کتاب غیرآمریکایی یک اقدام انقلابی است، و طرحی اولیه برای جبران مناسباتِ آمریکا با میهن پرستی، ارتش و هزینه های نظامی ارائه می دهد.

اما در ادامه به بیان چند مورد از دیدگاه های نهادها و چهره های مختلف در رابطه با کتاب حاضر می پردازیم:

مجله چند رسانه ایِ ادبی فرهنگیِ نقد و بررسی کتابِ لس آنجلس (Los Angeles Review of Books) در مور کتاب غیرآمریکایی چنین نوشته است: کتابی”سلیس، روان، و تاثیرگذار … مملو از تجزیه و تحلیل هایی با نگاه نافذ- فرهنگی، اقتصادی، تاریخی- دررابطه با چگونگی شکل گیری زندگی آمریکایی در آن مسیری که فرد در آن قرار گرفته است… بینش توانمند، زیرکانه و تیزبینانه ی ادستروم هم دنیای فیزیکی و هم تفاوت های اجتماعی را در بر می گیرد.”

همچنین روزنامه ی نیویورک تایمز نیز براین بارو است که: با کتاب حاضر “خون انسان به جوش می آید… خاطرات بسیار خوبی توسط پیشکسوتان جنگ های فعلی ما وجود داشته است، اما این اولین نوشته ایست که مارا به یاد خاطرات ناامیدکننده کهنه سربازان انگلیس پس از جنگ جهانی اول انداخته، و این ناامیدی ناشی از بی اعتمادی عمیق به ملتی است که آنها را به جنگ و نبرد فرستاده و همچنین به افسرانیست که آنها را در جنگ هدایت می کردند… ادستروم در این کتاب پرسش های سنگین و ژرفی را می پرسد که هم مردم آمریکا و هم رهبران آنها سال ها از کنار آن عبور کرده و آن ها را کنار گذاشته اند.”

از دیگر سو نهادِ نقد و بررسی کتابِ واشنگتن ایندیپندس (Washington Independent Review of Books) نیز معتقد است: اریک ادستروم نویسنده ای خوش ذوق و قریحه است، و کتابِ غیرآمریکاییِ وی، نه تنها خوب بلکه یک کتاب عالی است. خواندن آن کار آسانی نیست و به همین دلیل بالاترین سطح تفکر را می طلبد.”

همچنین توماس ریکس، یک خبرنگار حوزه دفاعی و فعال توییتری نیز دررابطه با کتاب غیر آمریکایی چنین نوشته است: “من در بررسی های خود … از کتاب های جدید تاریخ نظامی … به طور خاصی خاطرات جنگ افغانستان توسط اریک ادستروم را دوست داشتم.”

مجله ی نقد کتاب نیویورک نیز چنین می نویسد که: غیرآمریکایی کتابی “استثناییست … غیر آمریکایی فوق العاده است زیرا نشان می دهد حتی پس از شستشوی مغزیِ وست پوینت، ادستروم جرات کرده است تا برخی از تصمیمات و حضور ارتش ایالات متحده را به عنوان مهاجم، و نه یک ناجی زیر سوال ببرد. برای یک نگاه دقیق به هزینه واقعی جنگ، این کتاب بهتر است خوانده شود.”

همچنین سازمانِ نقد و بررسی کتاب میدوست (Midwest Book Review) نیز دررابطه با کتاب غیرآمریکایی براین باور است: “کتابی قابل تأمل، ژرف، نوآورانه، مدبرانه و به طور آموزنده ای سهیم در گفتگوی ملی ما در مورد نقش ارتش آمریکا در مقابل نوع جنگ نامتقارنِ ارائه شده برای تروریسم جهانی و دولتی.”

از سوی دیگر پایگاه تحلیلیِ وار آن دِ راکز (War on the Rocks) نیز چنین نوشته است که کتاب حاضر “یک روایتِ دست اولِ گیرا و ناب از ناکارآمدی ها، مخاطرات و خلاء اخلاقی از تداوم خشونت سیاسی است… روایتی پرشور که از نادان فرض کردنِ خواننده خودداری کرده، تنش آورترین لحظات را با مبهم ترین شوخ طبعی تسکین می دهد و تجربه یک نسل از افسران جوانی را که در بخش کوچک و کوتاه حضور خود در یک جنگ بزرگ و بی پایان فعالیت می کنند را، منعکس کرده است.”

مجله خبریِ پابلیشرز ویکلی (Publishers Weekly) نیز چنین نوشته است که کتاب غیرآمریکایی: “یک اعلام جرمی نخ نما از نظامی گری آمریکایی است… این مرثیه سراییِ آگاهانه و خشمگین، خوانندگان، یعنی کسانی که با اظهار نظرات ادستروم موافق و همراه هستند را تحریک می کند که جنگ علیه تروریسم امری “قائم به ذات و تغییر ناپذیر، خود تخریب گر و غیراخلاقی است”.

همچنین مت یانگ، نویسنده ی کتاب «سیب را بخور» نیز دررابطه با کتاب غیر آمریکایی نوشته است که کتاب حاضر: “یک کیفرخواست تیزبیانه و تلخ، نه تنها از ناکامی های سیستمیک دولت می باشد که منتهی به باتلاق های مدال خدمت در جنگ علیه تروریسم شده است؛ بلکه کیفرخواستی از ]ناکامی های[ فرهنگ آمریکایی است که هنوز هم به طریقی جنون مرگ در جنگ های بیهوده را امری الهی می سازند.”

و یا اسکات اندرسون، نویسنده کتاب «سرزمین های تکه تکه»، نیز براین باور است که: “این خشم ادستروم نیست که به کتاب غیرامریکایی قدرت حیرت آوری می دهد … بلکه تفکر عمیق و درک ژرف وی از مشاهدات خود، چنین بهای سنگینی را به همراه داشته است. هر رئیس جمهور، سیاستمدار و صاحب نظری که سهمی در اعزام سربازان آمریکایی به جبهه جنگ های بیهوده ی ما داشته است، باید این کتاب را خوانده … و سپس طلب بخشش کند.”

در نهایت رابرت کسیدی، سرهنگ بازنشسته ارتش آمریکا در موسسه جنگ مدرن، وست پوینت نیز، دررابطه با کتاب حاضر معتقد است که: “غیرآمریکایی یک روایتِ: فردی، بکر و تازه، بسیار حیاتی، سلیس و خودمانی، جذاب و عمیق، و جاهایی نیز با جوشش خشم پنهان نویسنده است…. رک گویی و شجاعت اخلاقی نویسنده گیرا و جذاب بوده و خواندن این کتاب برای همه افسران عمومی و مقامات ارشد امنیت ملی الزامی است؛ زیرا این کتاب پیامدهای سنگین و مضرِ سوق دادنِ رهبران و سربازان جوان در ورطه یک سری جنگ های بی پایان را آشکار می سازد.”