افغانستان در کتاب«اتاقی که در آن اتفاق افتاد» اثر جان بولتون

۱۷ بهمن(دلو)۱۳۹۹-۲۰۲۱/۲/۵

نام کتاب: اتاقی که در آن اتفاق افتاد

نویسنده: جان بولتون

مترجم: محمد معماریان

سال انتشار: ۱۳۹۹

انتخاب دونالد ترامپ به عنوان چهل و پنجمین رئیس جمهور آمریکا نقطه عطفی را در تاریخ جهان رقم زد. او در شیوه حکومت داری راه و روش متفاوتی را در پیش گرفت به طوری که اقدامات و تصمیم های غیرمنتظره از ویژگی های بارز دوره ریاست جمهوری او بود. جان بولتون به عنوان فردی که از همان آغاز ریاست جمهوری او برای پست وزارت امور خارجه تعین شد، پس از یک دوره پرفراز و نشیب همکاری خود را با دونالد ترامپ قطع کند. او در کتاب تازه و پرجنجال خود با عنوان« اتاقی که در آن اتفاق افتاد» به اتفاقاتی که در دوره او و همکاری اش با ترامپ در جهان را تشرح می کند. این کتاب به پرفروش ترین کتاب آمازون تبدیل شد. بخشی از این کتاب در مورد افغانستان و خروج نیروهای آمریکایی از این کشور و مذاکره با طالبان می پردازد.

جان رابرت بولتون متولد ۲۰ نوامبر ۱۹۸۴ است. او به عنوان مشاور امنیت ملی رئیس جمهور بین سال های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ بود. همچنین در سالهای ۲۰۰۵-۲۰۰۶ به عنوان سفیر موقت آمریکا در سازمان ملل متحد کار کرد. کتاب «اتاقی که در آن اتفاق افتاد» تازه ترین نوشته این دیپلمات کهنه کار جمهوری خواه است که در آن از اتفاقات جنجالی خود در کاخ سفید پرده بر میدارد. این کتاب یک یادداشت در مورد کاخ سفید است که جامع ترین و قابل توجه ترین گزارش ازدولت ترامپ توسط یک مقام عالی رتبه ارائه شده است. بولتون با دسترسی تقریباً روزانه به رئیس جمهور، تفسیر دقیقی از روزهای خود را در دفتر بیضی شکل تهیه کرده است(Simon&Schuster,2020). بولتن در این کتاب می نویسد که « من فکر نمی کننم که او مناسب دفتر باشد. فکر نمی کنم او صلاحیت انجام کار را داشته باشد».

افغانستان و توافق نامه طالبان در نگاه ترامپ

فصلی از کتاب اتاقی که در آن اتفاق افتاد در مورد نگاه ترامپ به افغانستان اشاره دارد. به طور مثال بولتون در فصل ۱۳ کتاب اتاقی که در آن اتفاق افتاد می نویسد:« من به خوبی می دانستم در افغانستان به دنبال چه اهدافی بودم و این بار سایر مشاوران ترامپ نیز همان دو هدف مرا دنبال می کردند. این اهداف، با اهمیت یکسان از این قرار بودند:۱) جلوگیری از ظهور دوباره داعش و القاعده و متعاقباً حملات تروریستی احتمالی آن ها علیه آمریکا و ۲) گوش به زنگ بودن در رابطه با برنامه های تسلیحات هسته ای ایران در غرب و پاکستان در شرق خاورمیانه. این همان پلت فورم ضدتروریستی بود که ما بنا داشتیم در اوایل سال ۲۰۱۹ دنبال کنیم. اما بولتن بخش اصلی و مشکل ساز ماجرا در پایبندی ترامپ به این تصمیم می دانست».

همچنین، بولتون معتقد بود که در چنین شرایطی مذاکرات با زلمی خلیلزاد بر پیچیدگی شرایط افزوده است. بولتن در این رابطه معتقد بود که هرگونه مذاکره با طالبان در چنین شرایطی سیاستی کاملا اشتباه است. بولتن استدلال می کند که از نظر تئوری دولت ایالات متحده با هرگونه طرحی از این قبیل مخالف بود مگر آنکه مشروط بوده باشد، یعنی به این شروط که :۱) هیچ فعالیت تروریستی ای که در آن کشور رخ ندهد.۲) از ایجاد پایگاهی عملیاتی داعش و القاعده ممانعت به عمل آید و ۳) شواهد و دلایل کافی برای راستی آزمایی(دو شرط پیشین) داشته باشیم. سیاستی که بسیار ساده انگارانه به نظر می رسید.

بولتون در بخشی دیگر از کتاب اتاقی که در آن اتفاق افتاد می نویسد که ترامپ در رابطه با مذاکرات با طالبان معتقد است که «رسیدن به یک معامله بد از تخلیه نیروها بدتر است. من ترجیح می دهم توافقی با طالبان نداشته باشم». صحبتی که بارقه ای از امید را به وجود آورد اما مجداا ترامپ از تصمیم خود منصرف شد. همچنین در بخش دیگری از این فصل بولتن از عدم امضا توافق نامه صحبت می کند. او می نویسد: من دلایل خود را توضیح دادم و گفتم که چرا ترامپ فقط باید به کاهش نیروها تا هشت هزاروسیصد نفر به علاوه نیروهای وابسته و ائتلاف رضایت بدهد اگر که واقعا چنین چیزی را مدنظر دارد، و سپس صبر کند و منتظر تحولات بعدی مانند انتخابات افغانستان بماند. هیچ راهی برای اعتماد به طالبان و سازوکاری برای اجرای توافق نامه وجود نداشت. اما اصلی ترین پرسش ترامپ در این رابطه این بود که« این توافق تا چه حد وجهه مرا تحت تاثیر قرار می دهد؟».

بولتون نیز از پیشنهاد ترامپ برای گفتگو با طالبان در کتاب اتاقی که در آن اتفاق افتاد پرده بر می دارد. او معتقد است که پیشنهاد ترامپ برای دیدار با طالبان به این دلیل بود که او به دنبال گزینه های دیگری به جای امضای توافق نامه پمپئو و خلیلزاد بود.

در نهایت، در بخش اخر این فصل کتاب اتاقی که در آن اتفاق افتاد می گوید که از زمانی که من استعفا داده بودم، ترامپ گفت و گوهای خود را با طالبان از سر گرفت و این همانند گذشته برای آمریکا پیامدهای منفی داشت. با این حال همزمان با افتضاح خروج نیروهای آمریکایی از سوریه در اکتبر که یک خطای آشکار و اختیاری از سوی شخص ترامپ بود، مخالفت های سیاسی با تسلیم شدن ما در افغانستان اوج گرفت.

با این وجود توافقنامه بین آمریکا و طالبان در ۲۹ فوریه امضا شد. نویسنده کتاب اتاقی که در آن اتفاق افتاد معتقد است که توافق نامه افغانستان برخلاف آنچه که تصور می شود کاملا متعلق به ترامپ است. گذر زمان ثابت خواهد کرد که چه کسی درست می گوید. این حقیقت روشن را نباید از یاد برد که ترامپ مسئول تمامی عواقب سیاسی و نظامی آن خواهد بود.

منبع

۱٫Simon and Schuster(2020), “The Room Where It Happened”, https://www.simonandschuster.com/books/The-Room-Where-It-Happened/John-Bolton/9781982148034.