سازمان ملل متحد در پی تقویت جایگاه خود در افغانستان
۱۵ فروردین(حمل)۱۴۰۰- ۲۰۲۱/۴/۴
دبیرکل سازمان ملل متحد نماینده تازه‌ای برای افغانستان گماشته است
شورای امنیت سازمان ملل متحد روز سه‌شنبه جلسه‌ای برای شنیدن گزارش سازمان ملل متحد در مورد افغانستان تشکیل می‌دهد. این گزارش تصویر جامعی از وضعیت افغانستان را به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارائه خواهد داد. مهم‌ترین مورد این گزارش، افزایش قتل‌های هدفمند در افغانستان و گسترش خشونت‌ها در عین شروع مذاکرات صلح است.
شورای امنیت سازمان ملل متحد در زمانی گزارش این سازمان را در مورد افغانستان می‌شنود که این نهاد خود را آماده مدیریت نشست استانبول می‌کند. نشست استانبول را در حد نشست بن می‌دانند که موجب پاگیری دولتی دموکرات در افغانستان شد. احتمال می‌رود که در نشست استانبول که در سطح وزرای خارجه کشور‌های همسایه با افغانستان، به علاوه امریکا و روسیه برگزار می‌شود، آینده نظام افغانستان تعیین و تثبیت شود. هرچند هنوز برای ارزیابی روشنی از میزان و قطعیت نقش نشست استانبول در روند صلح افغانستان زود است، اما بیشتر سیاستمداران افغان پیشبینی می‌کنند که این نشست تاثیر عمیقی بر وضعیت کشور بگذارد.
نشست استانبول از سوی سازمان ملل متحد مدیریت می‌شود. به همین دلیل، دبیرکل سازمان ملل متحد تصمیم گرفته است تا جایگاه آن نهاد را در روند صلح افغانستان تقویت کند و توسعه دهد. انتونی گوترش، دبیرکل سازمان ملل، به‌تازگی جان آرنو، دیپلمات باسابقه و کارکشته فرانسوی را برای یک ماموریت ویژه به عنوان نماینده دبیرکل سازمان ملل برگزیده است. جان آرنو به‌خوبی در مورد افغانستان آگاهی دارد. او در اواخر حکمروایی دکتر نجیب‌الله، به عنوان مامور ارشد امور سیاسی سازمان ملل متحد در کابل تعیین شد. گفته می‌شود که جان آرنو با احمد شاه مسعود، از فرماندهان مطرح جهادی شمال افغانستان، رابطه نزدیک داشته است. آقای آرنو پس از چند سال به سوی افریقا روانه شد تا ماموریت جدیدی را از سوی سازمان ملل متحد در آن کشور پیش ببرد. او دوباره در سال ۲۰۰۲ به عنوان معاون نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد در افغانستان به کابل آمد. در آن زمان، نماینده ویژه سازمان ملل متحد اخضر ابراهیمی بود. در سال ۲۰۰۴، جان آرنو جای ابراهیمی را گرفت و نماینده ویژه سازمان ملل متحد در افغانستان شد. سپس در سال ۲۰۰۶ افغانستان را به مقصد گرجستان ترک کرد، و حالا پس از گذشت ۱۴ سال دوباره به عنوان نماینده دبیرکل سازمان ملل متحد به افغانستان برمی‌گردد.
در مورد جان آرنو گفته شده است که او به خوبی افغانستان را می‌شناسد و در حوزه فعالیت خود موفق بوده است. او زمانی که در ۱۹۹۶ ماموریت خود را در گواتمالا آغاز کرد، توانست به جنگ ۳۷ ساله آن کشور خاتمه دهد و صلح را در آن تامین کند. همچنین، در دوران ماموریت او در سال ۲۰۱۶، جنگ میان جدایی‌طلبان فارک و دولت کلمبیا خاتمه یافت. به همین دلیل، خوش‌بینی در مورد عملکرد او در افغانستان در محافل سیاسی و دیپلماتیک، بیشتر از هر شخص دیگری است. برخی از دیپلمات‌های افغان که در دوران کاری جان آرنو در افغانستان او را از نزدیک دیده‌اند، می‌گویند که او در مورد افغانستان با صداقت برخورد می‌کند و این کشور را دوست دارد. با این حال، گفته می‌شود که او در یک زمینه در مورد افغانستان تصویر نادرستی ارایه داده بود که بعدا آن را رد کرد.
محی‌الدین مهدی، نماینده مجلس افغانستان، در کتابش با عنوان «نظریه‌های تأمین ثبات و حل مناسبات تباری»، از قول جان آرنو نوشته است که او پس از سه سال متوجه نادرست بودن دیدگاهی شد که زلمی خلیل‌زاد، حامد کرزی، و اخضر ابراهیمی در مورد اکثریت پشتون‌ها در افغانستان اشاعه می‌دادند. آرنو تحت تاثیر دیدگاه آن سه تن، باور داشت که سالیان دراز حکمروایی پشتون‌ها در افغانستان، به شکل سالم و با ثباتی جریان داشته است. اما کودتای اردیبهشت سال ۱۳۵۷ باعث تضعیف حکومت مرکزی و قدرت گرفتن اقلیت‌ها (دیگر اقوام ساکن در افغانستان) در کشور شد و به ورود آنان در رده‌های بالای قدرت انجامید.
با این حال، جان آرنو اکنون دوباره به افغانستان برگشته است تا کشتی شکسته صلح افغانستان را به ساحل نجات رهنمون شود.
به نظر می‌رسد که سازمان ملل متحد می‌خواهد نقش برجسته‌تری را در روند صلح افغانستان ایفا کند. جان آرنو تنها نماینده سازمان ملل متحد در افغانستان نیست. همزمان، دبورا لاینز، نماینده فعلی سازمان ملل متحد در أفغانستان، نیز وظیفه خود را به پیش می‌برد. همین امر نشان می‌دهد که سازمان ملل متحد با انگیزه و توان بیشتری به روند صلح افغانستان وارد می‌شود. این نقش زمانی شکل گرفته است که امریکا حضور فیزیکی خود را در این کشور، به پایین‌ترین حد رسانده است و در کنار آن، به دلیل مخالفت برخی از کشور‌های همسایه، اکنون می‌خواهد ابتکار عمل را به دست سازمان ملل متحد بسپارد.
نویسنده: فریدون آژند
منبع: ایندیپندنت فارسی