بسیج مردمی باید مدیریت و حمایت شود

۶ تیر(سرطان)۱۴۰۰-۲۰۲۱/۶/۲۷

بسیج مردمی باید مدیریت و حمایت شود

بسیج سازی چیست

نوشته زیر از روزنامه هشت صبح پیرامون فعالیت نیروهای بسیج مردمی که به تازگی در برابر طالبان شکل گرفته اند و مدیریت آنها صحبت می کند.

بسیج خودانگیخته مردم در برابر هجوم طالبان به ولسوالی‌ها و حومه‌های‌ شهرها، امکانی برای سبک شدن فشار جنگ از دوش ارتش و پولیس است. دولت باید از این امکان برای به دست گرفتن نبض دوباره جنگ، بازسازی اعتماد به نفس پولیس و ارتش و بازگشت امید به مردم استفاده بهینه کند. این کار مستلزم برقراری رابطه منظم با جبهات نیروهای بسیج مردمی و هم‌چنان همکاری مشورتی، آموزشی، تسلیحاتی و مالی با این نیروها است.

دولت باید برای استفاده از این امکان روی ایجاد یک مکانیسم موثر کار کند. این مکانیسم باید به دولت کمک کند تا نیروهای بسیج مردمی را تحت مدیریت ارتش قرار دهد و از احتمال فعالیت انحرافی این نیروها جلوگیری کند.

بسیج مردمی محصول نگرانی مردم از استیلای گروه طالبان بر شهرها، ولسوالی‌ها و محل زیست آن‌ها و هم‌چنان نفرت از کارنامه گذشته این گروه است. مردم نگرانی دارند که تسلط طالبان بر مناطق‌شان زنده‌گی را در کام‌ آنان تلخ کند. آن‌ها هم‌چنان به دلیل کارنامه سیاه طالبان در گذشته، از این گروه می‌ترسند و این امر به بسیج خودانگیخته مردم انجامیده است.

جنگ از روستاها به مراکز ولسوالی‌ها رسیده و به تبع آن ممکن است به مراکز شهرها نیز برسد. در چنین شرایطی نیاز است که دولت از بسیج مردمی به عنوان یک امکان برای پیش‌گیری از پیش‌روی طالبان استفاده کند. براساس تجارب در صورتی که مردم با دولت همراهی کنند، از پیش‌روی بیش‌تر طالبان جلوگیری خواهد شد.

در حال حاضر در ولایت‌های بادغیس، پروان، تخار، بلخ، کندز، جوزجان، بغلان، سرپل و فاریاب هسته‌های بسیج مردمی در برابر طالبان گذاشته شده است. گزارش شده که بازپس‌گیری ولسوالی‌های بنگی و خواجه‌غار تخار به کمک بسیج مردمی ممکن شده است. در سرپل نیز نیروهای خیزش مردمی توانستند از پیش‌روی طالبان تاحدی به سمت مرکز این ولایت پیش‌گیری کنند. با این حال شکایت شده است که نیروهای دولتی در حمایت از نیروهای بسیج مردمی در مواردی کوتاهی کرده‌اند. یکی از نمونه‌های این کوتاهی در ولسوالی پاتوی دایکندی مشاهده شده است.

با توجه به این‌که دولت و مردم هر دو به صورت یکسان در برابر تهدید طالبان قرار دارند، نیاز است که دولت روی بسیج مردمی سرمایه‌گذاری کند و آن را به مثابه یک فرصت ببیند. هم‌زمان باید محتاط باشد که نیروهای بسیج مردمی به اقدامات خودسرانه، نقض حقوق بشر و ایجاد بی‌نظمی در سطح جامعه مبادرت نورزند. به همین شکل باید مراقب بود که نیروهای بسیج مردمی در درازمدت به «حکومتی در درون حکومت» مبدل نشوند. این خطرات زمانی رفع خواهد شد که دولت بتواند از پس مدیریت و انتظارات این نیروها موفقانه و سربلند بیرون شود.

بسم‌الله محمدی، سرپرست وزارت دفاع ملی، در نخستین روز کاری خود از مردم خواست که در کنار نیروهای امنیتی قرار گیرند و دولت امکانات، تسهیلات جنگی و ملازمات نبرد با طالبان را فراهم می‌کند. هسته‌های بسیج مردمی اما پیش‌تر از فراخوان سرپرست وزارت دفاع ملی شکل گرفته بود. در این مرحله نیاز است که دولت دست همکاری را در حمایت از نیروهای مردمی از آستین تدبیر بیرون کند.

در کنار حمایت و تسلیح نیروهای مردمی، مدیریت و سوق و اداره و نیز آموزش آن‌ها پیروزی را دسترس‌پذیر می‌کند. مدیریت درست نیروهای خیزش مردمی می‎‌طلبد که سطح نارضایتی در بین این نیروها به حداقل برسد. در غیر این صورت، ممکن است اهدافی که قرار است با بسیج مردم به دست آید، به ضد خود بدل شود.

در صورتی که دولت بتواند مکانیسم موثر برای مدیریت بسیج مردمی علیه طالبان ایجاد کند و نیروهای مردمی اکمال و تجهیز و تسلیح شوند، در شرایط فعلی به نفع مردم و دولت خواهد بود. با رسیدن خط جنگ به درون شهرها، این موضع مردم است که تعیین می‌کند آینده به دست کدام طرف باشد. بنابراین، دولت باید پیش از رسیدن خط جنگ به درون شهرها از امکان بسیج مردمی برای جلوگیری از پیش‌روی طالبان استفاده کند. چنان‌که مشاهده می‌شود، در بسیاری از ساحات مردم طالبان را برنمی‌تابند و یکی از علت‌های شکل‌گیری هسته‌های بسیج مردمی نیز در همین امر نهفته است.

بسیج عمومی مردمی علیه طالبان و استفاده از نیروهای مردمی به صورت حداقلی در ناامن کردن مناطق برای طالبان موثر است. مشاهده شده است که برخی از مناطق به علت استفاده طالبان از مردم به عنوان سپر انسانی، در اختیار این گروه قرار گرفته است. نارضایتی از عمل‌کرد طالبان و یا ناگزیری مردم، فرصتی است که دولت می‌تواند با تدبیر و مدیریت از آن استفاده بهینه را ببرد.

منبع: روزنامه هشت صبح