نگاهی به فیلمِ «شیرها برای بره ها»؛ به کارگردانیِ رابرت ردفورد

۱۹ تیر (سرطان) ۱۴۰۰ – ۱۰/ ۷/ ۲۰۲۱

شیرها برای بره ها دوبله فارسی

سارا محمدی

– کارگردان:رابرت ردفورد
– تهیه‌کننده: رابرت ردفورد، متیو میشل کارناهان، تریسی فالکو، اندرو هاپمن
– نویسنده: ماتیو مایکل کارنهان
– بازیگران: رابرت ردفورد، تام کروز، مریل استریپ، مایکل پنیا، درک لوک، اندرو گارفیلد، پیتر برگ
– موسیقی: مارک آیشام
– فیلم‌ بردار: فیلیپ روسولو
– تدوین‌ گر: جو هاتشینگ
– شرکت تولید: یونایتد آرتیستس
– توزیع‌کننده: مترو گلدوین مایر
– تاریخ‌ انتشار: ۹ نوامبر ۲۰۰۷
– مدت زمان:۸۸ دقیقه
– محصول کشور: ایالات متحده
– زبان: انگلیسی

فیلم «شیرها برای بره ها» ساخته رابرد ردفورد، بازیگر و کارگردان پیشکسوت هالیوود، از جمله فیلم هایی است که سیاست و سیستم حاکم بر امریکا را به چالش میکشد. ردفورد در این فیلم نقش دکتر مالی یک استاد علوم سیاسی منتقد حکومت آمریکا را ایفا می کند که در تلاش است دانشجویان بی تفاوت و بی انگیزه خود را به مشارکت سیاسی و اجتماعی تشویق کند.

اما غالب دانشجویان او که از جنگ افروزی، فساد و دروغگویی زمامداران آمریکا به ستوه آمده اند، هیچ انگیزه و رغبتی برای فعالیت ندارند. در این میان تنها دو دانشجو از اقلیت های رنگین پوست آفریقایی تبار و مکزیکی تبار، که از طبقه محروم بوده و صرفا با بورسیه توانسته اند به دانشگاه راه یابند، انگیزه برای تغییر وضع موجود دارند که آنها نیز در فیلم سرنوشت دردناکی پیدا می کنند.

دولت ایالات متحده، پس از جنگ جهانی دوم با به دست آوردن جایگاه یک ابرقدرت در معادلات بین المللی، عملا به بازتولید الگوی رفتار استعمارگران کهن، در قالبی نو پرداخت. این گونه بود که در لوای شعار حمایت از آزادی و دموکراسی، با مداخله نظامی و به راه انداختن جنگ های خونین و خانمان سوز، علاوه بر کشتار صدها هزار بی گناه از مردم دیگر کشورها، ده ها هزار سرباز ارتش خود را نیز به ورطه نابودی و هلاکت کشاند.

جِنین راس، با بازی مریل استریپ، در فیلم «شیرها برای بره ها» خبرنگار کهنه کاری است که هنوز خاطرات تلخ و هولناک جنگ ویتنام را در ذهن دارد و از این رو حاضر نیست به سادگی در دام نقشه های سیاسی – نظامی سناتور جاه طلبی چون جاسپر اروینگ (با بازی تام کروز) بیافتد.

اروینگ نمونه تیپیکال سیاستمدران جوان و بلندپرواز آمریکایی است که در خانواده های ثروتمند و ذی نفوذ بزرگ شده اند. از این رو حاضر هستند برای رسیدن به کرسی های قدرت به هر وسیله ای، حتی جنگ متوسل شوند. ردفورد در فیلم خود این دسته از سیاستمداران آمریکایی را به عنوان «بره» هایی ترسو معرفی می کند که به دلیل تسلط بر ارکان قدرت، می توانند «شیرها» یعنی جوانان برومند این کشور را – در جهت اهداف و منافع خود به مسلخ ببرند و قربانی کنند.

در فیلم «شیرها برای بره ها» شاهد سه داستان موازی هستیم که شخصیت های آنها ابعاد مختلفی از حیات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جامعه آمریکا را به تصویر می کشند. در داستان اول جاسپر اروینگ، سناتور جمهوری خواه و نزدیک به کاخ سفید، درصدد است موافقت و همراهی جنین راس خبرنگار با سابقه یک شبکه خبری معروف را جهت پوشش اخبار مربوط به یک عملیات جدید نظامی در افغانستان جلب کند.

تجربیات راس از جنگ های مختلف، و دروغ هایی که قبلا از دولت آمریکا در مورد جنگ عراق شنیده است، باعث می شود او در مورد صحت و سقم این عملیات جدید و اهداف پشت پرده آن به شدت مشکوک باشد.

در صحنه پایانی فیلم دو دانشجو را پای تلویزیون می بینیم در حالی که تبلیغ لوازم آرایشی و اخبار مربوط به ازدواج و طلاق هنرپیشه ها و خوانندگان از تلویزیون پخش می شود. در همین حال زیرنویس خبری از آغاز عملیات نظامی جدید آمریکا در افغانستان خبر می دهد. در واقع کنایه فیلم «شیرها برای بره ها» به انحطاط نظام رسانه ای در آمریکا است که در آن تبلیغات تجاری و اخبار زرد جای نقد و تحلیل جدی سیاسی را گرفته و بخش خبرهای سیاسی به روابط عمومی سیاستمداران و صاحبان قدرت تقلیل یافته است.

در چنین شرایطی، بخش عمده ای از افکار عمومی در جهل و بی خبری و بی تفاوتی نگاه داشته می شود، هرچند که به ظاهر در محیط عمومی و در سطح دانشگاه ها آزادی بیان و نقد در جریان است و استادانی مانند دکتر مالی، می توانند دیدگاه های انتقادی خود را بیان کنند. اما مسئله این است که به دلیل سلطه صاحبان ثروت و قدرت بر رسانه ها، عملا صدای این منتقدان به گوش جامعه نمی رسد.

نقد تبعیض نژادی و طبقاتی در جامعه آمریکا وجه دیگر فیلم «شیرها برای بره ها» است. در این فیلم شاهد هستیم که دانشجویان سفید پوست از طبقه مرفه نسبت به سرنوشت کشور خود بی تفاوت هستند و تنها در اندیشه تحصیل در رشته های عالی، کسب درآمد بیشتر و داشتن زندگی بهتر هستند.

وقتی آریان و ارنست، دو دانشجوی آفریقایی تبار و مکزیکی تبار که از طبقات محروم جامعه هستند در کنفرانس کلاسی خود از ضرورت مشارکت فعال در سرنوشت اجتماعی و نجات کشور از دست ارباب سرمایه و قدرت سخن می گویند، دیگر دانشجویان کلاس آنها را مسخره کرده و متهم به ریاکاری می کنند. آنها برای اثبات صداقت خود نامه هایی را نشان می دهند که از داوطلب شدن آنها برای اعزام به جنگ خبر می دهد.

آنها گمان می کنند که با حضور در جنگ می توانند مفیدتر بوده و بعد از این در حرکات ضد جنگ موفق تر باشند. حتی وقتی دکتر مالی به آنها اعتراض می کند که این جنگ ارزش ندارد که آنها جان خود را برای آن به خطر بیاندازند، آنها نمی پذیرند. اما وقتی به عنوان نخستین گروه از سربازان برای اجرای طرح عملیاتی جدید به مناطق کوهستانی افغانستان اعزام می شوند، هلیکوپتر آنها مورد حمله قرار می گیرد و آنها اولین قربانی ها هستند. قربانی هایی که تنها و بدون پشتیبان در سوز سرمای میدان جنگ رها می شوند.

نقش آفرینی چهره های مطرح سینمای هالیوود مانند مریل استریپ و تام کروز در کنار رابرت ردفورد در فیلم «شیرها برای بره ها» نشان می دهد که بیزاری از سیاست های جنگ افروزانه زمامداران کاخ سفید، خصوصا در در دوره جرج دبلیو بوش تا چه اندازه در میان نخبگان جامعه آمریکا افزایش یافته بود. البته این فیلم در سال ۲۰۰۷ و تنها یک سال قبل از پایان دوران ریاست جمهوری بوش ساخته شد و شاید هدف از ساخت آن هشدار دادن نسبت به انتخاب یک رییس جمهور دیگر از حزب جمهوری خواه بود.

به عبارت دیگر رابرت ردفورد در این فیلم یک پیام سیاسی آشکار داشت و سکانس های مختلف فیلم او نیز آکنده از گفتگوهای مفصل سیاسی میان شخصیت های فیلم است. گفتگوهایی که بعضا بار دراماتیک فیلم را تحت الشعاع قرار می دهند و به جای روند داستانی نشسته اند. اما نگرانی از متهم شدن فیلمسازی سیاسی و شعاری و یا بیم از انگ های منتقدان هنرپسند که قربانی کردن فرم برای محتوا و هنر برای تعهد را بر نمی تابند، باعث نشده که ردفورد از ساخت چنین فیلمی در راستای اهداف و مواضع سیاسی اش منصرف شود.

منابع

“Lions for Lambs (2007)”. Box Office Mojo

Namayeshtv.ir