۲۶ مهر (میزان) ۱۳۹۹ – ۱۷/ ۱۰/ ۲۰۲۰
“گذاری بر سیر تغییر و تحولِ پول کاغذی در افغانستان: از دیروز تا امروز” (۶)
اقتصاد افغانستان طی سالیانِ متمادی، جنگ ها و درگیری هایی بسی طولانی از سر گذرانیده و دوران مختلفی را تجربه کرده و در نتیجه ارزش پول رایجِ این کشور –افغانی- در طول سال ها جنگ های داخلی همواره در حال دگردیسی و نوسان بوده است. لازم به ذکر است که چاپ اسکناس و یا همان پول کاغذی در افغانستان برای اولین بار در دوران امان الله خان انجام شد. در جریانِ تغییر و تحولاتِ وارد شده بر پول افغانستان خواهیم دید که با گذار از هر دوره ی تاریخی و با تغییر شاه و یا شخص اول حکومت، شکل ظاهری، ویژگی ها، طرح ها و نمادهای منقوش بر آن ها نیز دچار تحول می شود؛ و این خود عاملی گردیده تا بررسیِ سیر تغییر و تحولات پول کاغذی (اسکناس يا بانکنوت) در افغانستان به امری جالب توجه و حائز اهمیت تبدیل شود. در اینجا با تقسیم بندی دوران مختلف (از تاریخ ۱۹۱۹ تا ۲۰۱۶) بر روند دگردیسیِ ویژگی های ظاهری و علائم اسکناس در این کشور نگاهی خواهیم داشت.
- د افغانستان بانک (۱۹۶۱-۱۹۶۳)
۱۰ افغانی ۱۹۶۱ // چاپ ۱۹۶۱-۱۹۶۳// تاریخ ۱۳۴۰ ش// ابعاد: ۱۵۶ x 66 میلی متر // نهان نگاری یا همان نقش زمینه کمرنگ: تصویر محمد ظاهر شاه// دارایِ نخ امنیتیِ محکم // نهاد چاپ کننده اسکناس: توماس دلا رو، لندن // چاپ جلو و پشت با رنگ قهوه ای // توضیحات: متن به زبان عربی // توضیحات: متون به زبان عربی // پرتره سوم از محمد ظاهر شاه در سمت چپ // شماره گذاری به رنگ مشکی // حاشیه تزئین شده با واحد پول در اعداد عربی و غربی. نشان مخصوص در مرکز // پشت: متون به زبان های عربی و انگلیسی // نمایی از مسجد سبز در بلخ. (در ادامه به دلیل تشابه ظاهریِ اسکناس هایِ این دوره تنها به ذکرِ ویژگی ها، علائم و نشانه های آنها پرداخته و تنها تصاویری از ۱۰ افغانی و ۱۰۰۰ افغانی ۱۹۶۱-۱۹۶۳ نمایش داده خواهد شد.)
۲۰ افغانی ۱۹۶۱ // چاپ ۱۹۶۱-۱۹۶۳// تاریخ ۱۳۴۰ ش// ابعاد: ۱۵۶ x 66 میلی متر // نهان نگاری یا همان نقش زمینه کمرنگ: تصویر محمد ظاهر شاه// دارایِ نخ امنیتیِ محکم // نهاد چاپ کننده اسکناس: توماس دلا رو، لندن // چاپ جلو و پشت با رنگ های آبی، زرد و صورتی // توضیحات: متن به زبان عربی // توضیحات: متون به زبان عربی // پرتره سوم از محمد ظاهر شاه در سمت چپ // شماره گذاری به رنگ مشکی // حاشیه تزئین شده با واحد پول در اعداد عربی و غربی. نشان مخصوص در مرکز // پشت: متون به زبان های عربی و انگلیسی // نمایی از منار استقلال و توپ های جنگی کابل
۵۰ افغانی ۱۹۶۱ // چاپ ۱۹۶۱-۱۹۶۳// تاریخ ۱۳۴۰ ش// ابعاد: ۱۵۶ x 66 میلی متر // نهان نگاری یا همان نقش زمینه کمرنگ: تصویر محمد ظاهر شاه // دارایِ نخ امنیتیِ محکم // نهاد چاپ کننده اسکناس: توماس دلا رو، لندن // چاپ جلو و پشت با رنگ سبز و صورتی // توضیحات: متن به زبان عربی // توضیحات: متون به زبان عربی // پرتره سوم از محمد ظاهر شاه در سمت چپ // شماره گذاری به رنگ مشکی// حاشیه تزئین شده با واحد پول در اعداد عربی و غربی. نشان مخصوص در مرکز // پشت: متون به زبان های عربی و انگلیسی.// نمایی از آرامگاه محمد نادرشاه در کابل.
۱۰۰ افغانی ۱۹۶۱ // چاپ ۱۹۶۱-۱۹۶۳// تاریخ ۱۳۴۰ ش// ابعاد: ۱۵۶ x 66 میلی متر // نهان نگاری یا همان نقش زمینه کمرنگ: تصویر محمد ظاهر شاه // دارایِ نخ امنیتیِ محکم // نهاد چاپ کننده اسکناس: توماس دلا رو، لندن // جلو و پشت با رنگ قرمز و سبز // توضیحات: متن به زبان عربی // توضیحات: متون به زبان عربی // پرتره سوم از محمد ظاهر شاه در سمت چپ // شماره گذاری به رنگ مشکی // حاشیه تزئین شده با واحد پول در اعداد عربی و غربی. نشان مخصوص در مرکز // پشت: متون به زبان های عربی و انگلیسی // نمایی از مسجد جامع (مسجد جمعه) هرات.
۵۰۰ افغانی ۱۹۶۱ // چاپ ۱۹۶۱-۱۹۶۳// تاریخ ۱۳۴۰ ش// ابعاد: ۱۵۶ x 66 میلی متر // نهان نگاری یا همان نقش زمینه کمرنگ: تصویر محمد ظاهر شاه // دارایِ نخ امنیتیِ محکم // نهاد چاپ کننده اسکناس: توماس دلا رو، لندن // چاپ جلو و پشت با رنگ نارنجی و سبز // توضیحات: متن به زبان عربی // توضیحات: متون به زبان عربی // پرتره سوم از محمد ظاهر شاه در سمت چپ // شماره گذاری به رنگ مشکی // حاشیه تزئین شده با واحد پول در اعداد عربی و غربی. نشان مخصوص در مرکز // پشت: متون به زبان های عربی و انگلیسی // نمایش از سرریز بند کجکی در ولایت هلمند.
۱۰۰۰ افغانی ۱۹۶۱ // چاپ ۱۹۶۱-۱۹۶۳// تاریخ ۱۳۴۰ ش// ابعاد: ۱۵۶ x 66 میلی متر // نهان نگاری یا همان نقش زمینه کمرنگ: تصویر محمد ظاهر شاه // دارایِ نخ امنیتیِ محکم // نهاد چاپ کننده اسکناس: توماس دلا رو، لندن // چاپ جلو و پشت با رنگ های خاکستری، آبی و قرمز // توضیحات: متن به زبان عربی // توضیحات: متون به زبان عربی // پرتره سوم از محمد ظاهر شاه در سمت چپ // شماره گذاری به رنگ مشکی // حاشیه تزئین شده با واحد پول در اعداد عربی و غربی. نشان مخصوص در مرکز // پشت: متون به زبان های عربی و انگلیسی // نمایی از طاق دروازه‌ی قلعه بست در شهر لشکرگاه ولایت هلمند
ادامه ی مطلب در پست های بعدی …