خروج امریکا و صلح طالبان؛ آیا پشت پرده توافق‌هایی صورت گرفته؟
۲۸ فروردین(حمل)۱۴۰۰-۲۰۲۱/۴/۱۷
خروج امریکا و صلح طالبان؛ آیا پشت پرده توافق‌هایی صورت گرفته؟
صلح طالبان با دولت افغانستان
وحید عمر، مشاور ارشد ریاست‌جمهوری افغانستان در امور روابط عمومی و استراتژیک، گفت که خروج نیروهای امریکایی از افغانستان، میان کابل و واشنگتن در گذشته چندین بار بحث شده بود و کابل به هر تصمیمی که امریکا در باره‌ی نیروهایش می‌گیرد، احترام می‌گذارد.
جو بایدن، رییس‌جمهور امریکا، امروز (چهارشنبه، ۲۵ حمل) زمان خروج سربازانش را پس از ۲۰ سال از افغانستان به گونه‌ی رسمی اعلام کرد. او تاکید کرد که به تاریخ یازدهم سپتامبر سال روان میلادی سربازانش به‌گونه‌ی کامل از افغانستان خارج خواهد شد.
مقام‌های حکومت افغانستان پس از این تصمیم امریکا، تاکید می‌کنند که چه نیروهای خارجی در افغانستان باشند یا نباشند، راه حل اساسی منازعه‌ی افغانستان، صلح است.
عبدالله عبدالله، رییس شورای عالی مصالحه‌ی ملی افغانستان، امروز (چهارشنه، ۲۵ حمل) در نشست کمیسیون‌های این شورا گفت که مردم افغانستان فکر نکنند که هم‌زمان با اعلام خروج سربازان امریکایی از افغانستان، حمایت‌های جامعه‌ی جهانی به پایان خواهد رسید. او هم‌چنان خطاب به طالبان گفت که این گروه نباید محاسبه‌ی اشتباه کند و به این فکر باشد که پس از خروج نیروها، می‌تواند از راه نظامی پیروز شود.
او تاکید کرد: «ما امیدواریم که طالبان پس از اعلامیه‌ی ایالات متحده، محاسبه‌ی دیگری انجام دهند. بنا بر این، پس از ترک نیروهای خارجی می‌توان تصمیم جدید گرفت. نیروهای خارجی باشد یا نباشد؛ راه حل اساسی اما تنها صلح است.»
پیش از این، مقامات ارشد دولت امریکا تایید کرده بودند که ایالات متحده قصد دارد به زودی روند خروج نیروهای خود از افغانستان را آغاز کند و همه‌ی این نیروها را تا پیش از ۱۱ سپتامبر از این کشور خارج کند. هم‌زمان، ترکیه اعلام کرده است که کنفرانس ده‌روزه‌ی صلح افغانستان در استانبول با شرکت مقام‌های بلندپایه‌ی دولت افغانستان و طالبان از روز ۲۴ اپریل برگزار خواهد شد.
هم‌زمان با اعلام خروج تمامی نیروهای امریکایی تا ماه سپتامبر سال روان میلادی از افغانستان، مقام‌ها در مجلس سنای امریکا گفته اند که خروج غیرمشروط این نیروها، می‌تواند وضعیت را در این کشور بدتر کند.
مچ مکانل، رهبر جمهوری‌خواهان در سنای امریکا، می‌گوید که هراس‌افگنان خارجی ایالات متحده را تنها نخواهند گذاشت؛ زیرا به‌گفته‌ی او سیاست‌گران امریکایی از جنگ با آن‌ها، خسته شده اند.
او افزود که رییس‌جمهور بایدن باید برای مردم امریکا توضیح دهد که چگونه با کنارگذاشتن شرکای واشنگتن و عقب‌نشینی در برابر طالبان، باعث امن‌تر شدن امریکا می‌شود؟
ارگ ریاست‌جمهوری افغانستان در واکنش به این تصمیم امریکا، گفته است که افغانستان به تصمیم امریکا برای خروج نیروهایش از این کشور احترام می‌گذارد.
وحید عمر، مشاور ارشد ریاست‌جمهوری افغانستان در امور روابط عمومی و استراتژیک، گفت که خروج نیروهای امریکایی از افغانستان، میان کابل و واشنگتن در گذشته چندین بار بحث شده بود و کابل به هر تصمیمی که امریکا در باره‌ی نیروهایش می‌گیرد، احترام می‌گذارد.
او در برگه‌ی تویترش نوشته است که انتظار می‌رود جوبایدن، رییس‌جمهور امریکا در آینده‌ی نزدیک با محمداشرف غنی، رییس‌جمهور افغانستان، صحبت کند و به صورت رسمی جزئیات برنامه‌ی خروج نیروها را با او شریک کند.
آقای عمر با اشاره به این که در باره‌ی جزئیات خروج نیروها صحبت نخواهد کرد، افزوده که نیروهای امنیتی افغانستان از مردم این کشور با «روحیه‌ی عالی» در دو سال گذشته دفاع کرده اند و اکنون نیز، ۹۸ درصد عملیات‌های نظامی را «مستقلانه» انجام می‌دهند و آن‌ها از توان‌مندی لازم برای انجام چنین عملیاتی در آینده برخوردارند.
روز گذشته –سه‌شنبه، ۱۳ اپریل- یک مقام ارشد دولت آقای بایدن که نخواست نامش منتشر شود، به گروهی از خبرنگاران گفته است: «رییس‌جمهور بایدن تصمیم گرفته است تا نیروهای باقی‌مانده امریکایی را از افغانستان خارج کند و سرانجام پس از ۲۰ سال، جنگ ایالات متحده را در آن‌جا پایان دهد.»
او افزوده است: «ما روند خروج نیروهای باقی‌مانده را قبل از اول ماه می آغاز خواهیم کرد و قصد داریم همه نیروهای امریکایی را قبل از بیستمین سال‌گرد ۱۱ سپتامبر خارج کنیم.»
این مقام امریکایی تایید کرده است که جو بایدن قصد دارد امروز چهارشنبه (۱۴ اپریل) رسما این خبر را اعلام کند.
او تاکید کرده که تنها بخشی از نیروهای امریکایی برای محافظت از مراکز دیپلماتیک در افغانستان در این کشور باقی خواهند ماند. او افزود که روند خروج هرچند با هماهنگی متحدان ناتو انجام خواهد شد، اما بر خلاف گذشته مشروط بر اوضاع افغانستان نخواهد بود.
این مقام امریکایی گفته است :«ما مدت‌ها است که می‌دانیم نیروی نظامی معضلات سیاسی داخلی افغانستان را حل نمی‌کند و به درگیری داخلی افغانستان خاتمه نمی‌دهد. بنا بر این، ما در حالی به عملیات نظامی پایان می‌دهیم که تلاش‌های مان را بر حمایت دیپلماتیک از روند جاری صلح متمرکز کرده ایم.»
این منبع امریکایی تصرح کرده است: «ما به طالبان صراحتا گفته ایم که اگر آن‌ها حین انجام این عقب‌نشینی علیه نیروهای امریکایی یا متحدان ما حمله کنند -همان‌طور که گفته ایم، قبل از اول ماه می آغاز می‌شود – ما سخت حمله خواهیم کرد و ما آن‌ها را مسئول خواهیم دانست.»
با این حال، طالبان یک ساعت پس از پخش این خبر توسط رسانه‌های امریکایی، تاکید کردند که تا خروج همه‌ی نیروهای خارجی در نشست استانبول شرکت نخواهند کرد.
محمد نعیم وردک، سخن‌گوی دفتر سیاسی طالبان در قطر، سه‌شنبه‌شب -۱۳ اپریل- در توییتی نوشت: «تا زمانی که کلیه نیروهای خارجی کاملا از وطن ما خارج نشده اند، در هیچ کنفرانسی که در باره‌ی افغانستان تصمیم می‌گیرد، شرکت نخواهیم کرد.»
پیش‌شرط‌های دو طرف
شماری از آگاهان سیاسی می‌گویند که اعلام هم‌زمان تاریخ نشست استانبول و زمان خروج نیروهای خارجی از افغانستان، نشان می‌دهد که حرف‌ها و توافق‌هایی در پشت پرده صورت گرفته است.
رحمت‌الله نبیل، رییس پیشین امنیت ملی افغانستان، می‌گوید که توافق‌ها و پیش‌شرط‌هایی در پشت پرده میان امریکایی‌ها و طالبان صورت گرفته است و ممکن طالبان در ظاهر «اعلانات» خود را داشته باشند؛ اما در نهایت، این گروه تا چند وقت دیگر با پیش‌شرط‌هایی که دارند، آماده‌ی توافق شوند.
آقای نبیل می‌گوید: «اعلام شدن تاریخ خروج نیروهای خارجی و نشست استانبول در یک زمان، نشان می‌دهد که در پشت پرده بحث‌هایی وجود داشت که در شرف حل‌شدن است. ممکن هم‌زمان با اعلام رسمی بایدن، طالبان نیز واکنش‌هایی داشته باشند؛ اما در نهایت با پیش‌شرط‌هایی که قبلا گذاشته بودند –به شمول رهایی زندانیان شان- تا تاریخ ۲۴ اپریل، آماده‌ی توافق خواهند شد.»
به گفته‌ی این عضو پیشین استخبارات افغانستان، معلومات او نشان می‌دهد که طالبان در میان صفوف شان، به ویژه در میان فرماندهان جنگی شان رای‌زنی‌ها را آغاز کرده اند که بتوانند اذهان این گروه را برای چنین توافقی، آماده کند.
آقای نبیل تصریح می‌کند: «آن‌ها قمندان‌های جنگی شان را قناعت می‌دهند که ۲۰ سال برای خروج نیروهای خارجی جنگ کرده اند و بلاخره موفق شده اند. برای شان می‌گویند که پنج ماه دیگر نیز تحمل کنند؛ اما در عوض هزارها برادرهای شان رها می‌شوند.»
به گفته‌ی این آگاه سیاسی، امریکا نیز برای خروج سربازانش به احتمال زیاد پیش‌شرط‌هایی را مطرح کرده است. او می‌گوید که اگر برای امریکا تنها مسئله‌ی خروج مهم باشد، آن‌ها می‌تواند در یک ماه از افغانستان سربازانش را بیرون کنند؛ اما این خروج آن‌ها مشروط است؛ شرط‌هایی که هنوز اعلام نشده است.
آقای نبیل می‌گوید: «ممکن پیش‌شرط‌ها دوطرف این‌ها باشد؛ تضمین‌های منطقه‌ای، انتقال برخی مراکز به داخل افغانستان و حدس می‌زنم که یک بخش خاص جغرافیای افغانستان منطقه‌ی امن اعلام شود، که طالبان بتوانند آن‌جا مراکز خود را فعال کنند.»
این همه در حالی است که هنوز هم، جنگ میان گروه طالبان و ارتش افغانستان به شدت جریان دارد که به اساس گزارش یوناما، در سه ماه نخست سال روان میلادی، شدت بیشتری نیر گرفته است.
نویسنده:علی شیر شهیر
منبع: صبح کابل