فعالیت زیر چتر طالبان؛ حضور القاعده در ۱۸ ولایت افغانستان
۲۹ خرداد(جوزا)۱۴۰۰-۲۰۲۱/۶/۱۹
نیروهای افغان در سال‌های گذشته ۳۷۳ عملیات علیه القاعده انجام داده و برخی از رهبران این شبکه را کشته‌اند تفاوت طالبان و القاعده
علی رغم تعهد طالبان با ایالات متحده در توافقنامه ماه فوریه ۲۰۲۰، این گروه رابطه خود را القاعده حفظ کرده اند. بر اساس گزارش مجله «لانگ وار ژورنال» القاعده در ۱۸ استان افغانستان فعالیت دارد. که منجر به تشدید جنگ در افغانستان شده است. در همین رابطه وحیده پیکان در یادداشت زیر که در وب سایت ایندیپندنت فارسی منتشر شده است، به رابطه بین این دو گروه در افغانستان پرداخته است.
یک گزارش تازه نشان می‌دهد که جنگجویان شبکه القاعده در ۱۸ استان افغانستان زیر چتر طالبان فعالیت می‌کنند و همین امر تهدیدهای امنیتی زیادی را متوجه مردم افغانستان کرده است.
براساس گزارش «لانگ وار ژورنال»، افراد شبکه القاعده هم اکنون در استان‌های بدخشان، بلخ، فاریاب، فراه، غزنی، هلمند، جوزجان، کاپیسا، کابل، قندهار، کنر، خوست، لوگر، ننگرهار، تخار، پکتیا، ارزگان و زابل حضور فعال دارند.
مقام‌های افغان نیز می‌گویند علاوه بر آن، حملاتی علیه القاعده در این ولایات و همچنین نیمروز در غرب و پکتیکا در شرق انجام داده‌اند.
تعداد کل جنگجویان القاعده و ملیت‌های آنها دقیقا مشخص نشده است. اما کمیته نظارت بر تحریم‌های سازمان ملل متحد برآورد کرده است که این شبکه بین ۴۰۰ تا ۶۰۰ فرد در افغانستان دارد که از ملیت‌های مختلف به ویژه عرب هستند.
این افراد چند دهه است که در جغرافیای افغانستان و پاکستان حضور دارند و در زمینه‌های مختلف از جمله بمب‌گذاری و تبلیغات تجربه دارند.
در گزارش «لانگ وار ژورنال» که براساس گفت‌وگو با منابع مختلف تهیه شده، آمده است که شبه‌نظامیان عضو القاعده در ماه‌های اخیر و به ویژه پس از امضای توافقنامه صلح آمریکا با طالبان در بسیاری از حملات نظامی در استان‌های أفغانستان دست داشته‌اند.
کارشناسان ضدتروریسم لانگ وار ژورنال محتوای رسانه‌های تبلیغاتی القاعده از جمله وب‌سایت «ثبات» وابسته به این گروه را تحلیل و ارزیابی کرده‌اند. این ارزیابی نشان می‌دهد تحرک این شبکه افزایش یافته و جنگجویان القاعده به ویژه پس از ماه نوامبر سال ۲۰۲۰ میلادی حملات خود در افغانستان را افزایش داده‌اند و این حملات در رسانه‌های آنها نیز بازتاب یافته است.
طالبان و آمریکا در فوریه سال ۲۰۲۰ توافقنامه صلح دوجانبه خود را امضاء کردند که بر اساس آن طالبان متعهد می‌شود روابط خود با القاعده و سایر گروه‌های تروریستی خارجی را قطع کند. این توافقنامه صلح همچنین چند محور دیگر نیز دارد که کاهش خشونت، شروع گفت‌وگوهای معنادار با دولت افغانستان و تلاش برای رسیدن به توافقنامه صلح با دولت افغانستان نیز از جمله آنهاست.
با وجود تعهد طالبان، حملات فزاینده علیه دولت افغانستان و غیرنظامیان این کشور ادامه داشته است و طالبان نیز مسئولیت آنها را به عهده نگرفته است.
قتل‌های هدفمند دگراندیشان، روزنامه‌نگاران، فعالان زن و کارمندان دولتی در این مدت به‌شدت افزایش یافته است.
سازمان ملل متحد در گزارشی می‌گوید که برای هفتمین سال پیاپی، تعداد کشته‌شده‌های غیرنظامی در افغانستان از مرز سه هزار نفر گذشته است. به این ترتیب افغانستان در میان کشورهای مرگبار برای غیرنظامیان قرار گرفته است. بر اساس این اعلامیه در سال ۲۰۲۰ در سراسر افغانستان ۸۸۲۰ تن در اثر خشونت‌ها کشته و زخمی شده‌اند که از آن میان ۳۰۳۵ تن کشته و ۵۷۸۵ تن زخمی شده اند.
اما مسئله نگران‌کننده در این گزارش افزایش تلفات زنان و کودکان در سال ۲۰۲۰ است که در حدود ۴۳ درصد کل تلفات غیرنظامیان را در بر می‌گیرد. بر اساس گزارش سازمان ملل متحد، تعداد تلفات کودکان در حدود ۲۶۱۹ تن است که ۳۰ درصد و تلفات زنان ۱۱۴۶ است که ۱۳ درصد کل تلفات را در بر می‌گیرد.
دولت افغانستان طالبان را به همکاری نزدیک، پناه دادن و حفظ رابطه تنگاتنگ با القاعده متهم می‌کنند و این گروه را عامل این همه کشتار می‌داند.
روح‌الله احمدزی، سخنگوی وزارت دفاع ملی می‌گوید:«رابطه گروه القاعده با طالبان مثل گذشته تنگاتنگ بوده، در نقاط مختلف و ولایات مختلف کشور در نتیجه عملیات نیروهای ما افراد کلیدی القاعده هدف قرار گرفته‌اند.»
نیروهای امنیتی افغان که القاعده را دشمن آشتی‌ناپذیر خود می‌دانند، در دهه گذشته بین سال‌های ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۹ دست‌کم ۳۷۳ عملیات نظامی مورد حمایت ناتو با هدف از بین بردن جنگجویان القاعده انجام داده‌اند. دامنه این عملیات بین ۲۷ استان از ۳۴ استان کشور گسترده بوده، اما تاکنون موفق به نابودی کامل این شبکه نشده است.
پس از کشته شدن اسامه بن لادن، رهبر و بنیانگذار شبکه القاعده در ماه مه ۲۰۱۱ در شهر ابیت‌آباد اسلام‌آباد، ایمن الظواهری جایگزین او شد. هرچند ظواهری، کاریزما و توان عملیاتی بن لادن را ندارد و فعالیت القاعده تحت ضربات محکم نیروهای آمریکایی به طور چشمگیر کاهش یافته، اما ظواهری همچنان پنهان است و هر از گاهی پیام‌های تبلیغاتی ضدغرب منتشر می‌کند و جنگجویانش در گوشه و کنار افغانستان و پاکستان پناه گرفته‌اند.
این خطر وجود دارد که با خروج نیروهای آمریکایی و کاهش حضور اطلاعاتی این کشور در افغانستان، فضای بیشتر برای مانور اعضای القاعده فراهم شود.
نویسنده: وحیده پیکان
منبع: ایندیپندنت فارسی