ایجاد شبکه پیچیده ای از گروه های مسلح مولود دو دهه ناامنی و بی توجهی دولت سابق در ولایت غور(۱۹)

۷ تیر(سرطان)۱۴۰۱-۲۰۲۲/۶/۲۷

غور همیشه به عنوان سد مستحکم در برابر مهاجمین بوده، از قدیم تا به امروز با اندک ترین تفاوت دارای یک نوع موقعیت جغرافیایی عجیب است.ولایت غور در تشکیلات اداری افغانستان یکی از ولایات غربی محسوب می شود. ساکنان این ولایت از ملیت های ایماق، تاجیک، هزاره، پشتون هستند که به زبان فارسی دری صحیت می کنند. این ولایت از لحاظ توپوگرافی در مرکز افغانستان بین مجرای علیای هریرود و خاشرود، مرغاب و رود هلمند به شکل افتاده که ارتفاع آن به صورت چشمگیر از شمال شرق به طرف جنوب غرب کاسته می شود. ولایت غور از جانب شمال به ولایت های فاریاب و سرپل، از طرف شرق به ولایت های مرکزی یعنی بامیان و دایکندی و از طرف جنوب به ولایت هلمند و فراه و از سمت غرب به ولایات بادغیس و هرات و قسمتی از فراه محاط می  باشد.

این ولایت در مرکز کشور قرار دارد و در حدود ۳۸۷۵۸ کیلومتر مربع وسعت دارد و تقریباً ۳٫۳ درصد مساحت کلی افغانستان را به خود اختصاص داده است و در بین سایر ولایات از لحاظ وسعت درجه هفتم را از آن خود کرده است. ولایت غور یکی از ولایات زراعتی، مرکزی و کوهستانی کشور بوده که بخش زراعت تنها منبع خوب تغذیه و اشتغال برای مردم این ولایت می باشد که تقریباً ۷۵% مردم این ولایت در بخش زراعت و مالداری مشغول اند.

غور از جمله ولایات مرکزی کشور است که در جریان حکومت های گذشته مورد توجه و حمایت قرار نداشته و همیشه یک ولایت محروم در حوزه غرب کشور باقی مانده است. سیستم آموزش و پرورش نظر به ناامن بودن و حضور گروه های طالبان و داعش در نقاط دوردست این ولایت فعال نبوده است. در همین رابطه، دختران در این ولایت از آموزش و پرورش محروم بوده اند. از طرف دیگر، فقر این مسئله را تقویت کرده است.

ولایت غور در شمال غربی افغانستان موقعیت دارد. که از سمت غرب با هرات و بادغیس، از شمال با فاریاب و سرپل، از شرق با بامیان و دایکندی و از جنوب با هلمند و فراه همسایه است. غور به واحدهای اداری زیر تقسیم می شود: چغچران(فیروزکوه)، چارسده، دولت یار، لعل و سرجنگل، پسابند، ساغر، شهرک، تیوره، تولک و مرغاب. مرکز این ولایت، چغچران است. در این میان مرغاب که از توابع فیروزکوه بود بر اساس فرمان شماره ۱۰۱ ریاست جمهوری در تاریخ ۱۲ جدی/دی ۱۳۹۸(۲ ژانویه ۲۰۲۰) به عنوان یک ولسوالی/شهرستان جدید با مرکز شوربک تاسیس شد. بر اساس اداره آمار و احصائیه مرکزی افغانستان در سال ۲۰۱۹-۲۰۲۰ جمعیت غور ۷۵۱۲۵۴ تخمین زده شده است. بر اساس مشخصات استانی منتشر شده توسط دانشکده نیروی دریایی ایالات متحده، بزرگترین گروه قومی در غور را تاجیک ها و پس از آن هزاره ها و ایماق ها و تعداد کمی از پشتون ها و ازبک تشکیل می دهند. در حالی که رادیو آزادی گزارش داده بود که ایماق ها بیشترین جمیعت این ولایت را تشکیل می دهند.  غور همچنین در ۴۸۰ کیلومتری از کابل  موقعیت دارد. این استان کوهستانی و از توسعه نیافته ترین استان های افغانستان است. به طوری که جاده ها در طول چندماه از زمستان به دلیل سنگینی بارش برف مسدود شده اند. در نوامبر ۲۰۲۰ بازسازی شاهراه هرات-غور به طول ۳۵ کیلومتر آغاز شد که تا سال ۲۰۲۱ ۳۵ درصد آن تکمیل شده بود. همچنین از نوامبر ۲۰۲۰ رانندگان از حضور طالبان، دزد و افراد مسلح غیرقانونی در بزرگراه هرات-غور گزارش داده بودند. علاوه بر این، در ژانویه ۲۰۲۱ بخش مهم شاهراه هرات-غور در ولسوالی شهرک توسط طالبان ویران شده بود. از طرف دیگر، افزون بر این شاهراه به گزارش مقامات اداره هوانوردی ملکی افغانستان در نوامبر ۲۰۲۰، یک فرودگاه در غور واقع در یک مایلی شمال شرقی شهر چغچران وجود دارد که طبق برنامه زمانبندی پروازهای شرکت کام ایر، سه پرواز در هفته بین غور و کابل انجام می شود(AESO,2021: 173).

شعله های ناامنی بر الگوی پیچیده درگیری در غور

هم مرز بودن با هشت ولایت دیگر نشان دهنده موقعیت استراتژیک غور است. همجواری با شمال هلمند برای طالبان که در اوایل سال ۲۰۰۱ از غور به عنوان پناهگاه امن برای جنگجویان و مسیر ترانزیتی مواد مخدر استفاده می کنند، جذابیت ویژه ای داشت. درواقع، غور به دلیل بی توجهی دولتی و نیروهای بین المللی به پناهگاه گروه های مسلح مختلف با ویژگی های متفاوت تبدیل شد. به طوری که به گزارش شبکه تحلیلگران افغانستان  غور منحصراً به دلیل الگوی گیج کننده درگیری بین گروه های شورشی و شبه نظامیان مستقل که توسط مرز مبهم و پیچیده ای جدا شده اند، شناخته می شود. درواقع، علاوه بر طالبان، گروه های مسلح احزاب سیاسی وابسته به مرکز نیز در این استان حضور داشتند. چنانچه که به گزارش شبکه تحلیلگران افغانستان فعالیت های گروه شورشی را به سختی می توان از جنایت ها و تعلقات گروهی آنها که در گذشته چندین بار تغییر کرده است، تشخیص داد.

 درواقع، در دوره زمانی ۲۰۱۷، ۲۰۱۸ و ۲۰۲۰ عدم وجود حاکمیت قانون و دولت مشکل اساسی را در این ولایت خلق کرد. شبکه تحلیلگران افغانستان در ۶ نوامبر ۲۰۱۶ فعالیت شبکه ای از شبه نظامیان را در چغچران گزارش داده بود که ارتباط نزدیکی با حزب سیاسی و شبه نظامی جمعیت اسلامی داشتند که پس از سال ۲۰۱۰ با طالبان نیز ارتباط برقرار کرده بودند. همچنین گفته می شد که این شبکه پس از سال ۲۰۱۵ حتی با شاخه داعش خراسان ارتباط داشتند هرچند شبکه تحلیلگران افغانستان اظهار داشت که ادعاهای وابستگی به داعش این گروه نادرست است. اما در حالی که اقدامات جنایتکارانه این شبکه ها منجر به اعتراضات و مقاومت ساکنان محلی و ضعف نیروهای امنیتی شد، اما حضور این گروه در غور و وابستگی آن به حزب جمعیت مانع از خلاح سلاح آن شد.

در مقابل پس از درگیری  بین این گروه و طالبان مقامات به این گروه به عنوان یک نیروی «قیام مردمی» برخورد کردند و نیروهای امنیت ملی در راستای مبارزه با طالبان  از آنها حمایت لجستیکی کرد. با این حال هنگامی که دولت عملیات پاکسازی علیه این شبکه را در پی اعتراضات ناشی از کشتن ۳۰ غیرنظامی توسط این شبکه در سال ۲۰۱۶ آغاز کردند، طالبان علیه دولت اقداماتی انجام می دهد اما حضور این شبکه را رقیبی برای خود در ولسوالی چارسده می دانست. علاوه بر این، بر اساس گزارش شبکه تحلیلگران افغانستان در سال ۲۰۱۷، یک نماینده مردم ولایت غور اظهار داشت که نزدیکان به حزب اسلامی نیز-یکی از احزاب رقیب جمعیت اسلامی- مقادیر زیادی سلاح بین هواداران خود در این ولایت توزیع کرده بودند. در همین راستا، به گزارش آژانس خبری پژواک، دو پسر یکی از فرماندهان پیشین حزب اسلامی در درگیری با شورشیان طالبان در ژانویه ۲۰۱۸ در این ولایت کشته شدند. که بر اساس گزارش ها به علت بالا گرفتن درگیری برای دریافت عُشر منجر به اختلاف بین فرمانده سابق حزب اسلامی و شورشیان طالبان شده بود.

 به عبارت دیگر، نقطه شروع برای درک پویایی داخلی غور, دره مرغاب است. مجموعه ای از هفت دره فرعی در شمال غور که محل زندگی تقریباً ۸۰۰۰ خانواده است. شبکه مرغابی که که در محلی به عنوان “مرغابی ها” شناخته می شود، این منطقه را کنترل می کنند. انها همیشه با حزب سیاسی تحت رهبری تاجیک ها موسوم به جمعیت در تعامل هستند که رهبران آن از سال ۲۰۰۱ در کابل پست های بلندپایه دولتی را اتخاذ کرده بودند. مشهورترین رهبر مرغابی ها ژنرال احمد خان مرغابی بود که در سال ۲۰۰۱ از حکومت جمهوری حمایت و مناصب دولتی را برای مرغابی ها تضمین کرد. اما تا سال ۲۰۰۴، یک جناح رقیب از همان قومیت معروف به رضایی ها، اکثر مرغابی ها را برکنار و مناصب دولتی را به دست گرفتند.

 در این میان طالبان محلی با درک ارزش یک گروه ستیزه جوی محروم اما کاملاً مسلح، دست به کار شدند. مرغابی ها از روابط جدید استقبال کرده و در نهایت در سال ۲۰۱۳ برای اتحاد رسمی با طالبان به توافق رسیدند. اما در جولای ۲۰۱۴ ۱۶ نفر از رهبران مرغابی (عمدتاً هزاره) که برای جشن عروسی به غور سفر کرده بودند توسط طالبان کشته شدند. پسر ژنرال مرغابی که زمام امور را به دست گرفت، به دنبال انتقام بود. او با حفظ امنیت کلی، روستای طالبان را با خاک یکسان و مردم آن را مجبور به فرار به ولایت همجوار یعنی فاریاب کرد. با این حال، این رویدادها به جای صلح آمیز کردن غور، شرایط را برای درگیری بیشتر آماده کرد. دو سال بعد، در سال ۲۰۱۶، نارضایتی های دیرینه شعله ور شد و موجی از قتل های غیرمعمول غور را فراگرفت. کینه های قدیمی تازه شد و بی ثباتی استان را فراگرفت(Acheson, 2022).

با این وجود در کنار این زدوبندهای طالبان در این ولایت در کنار سایر گروه ها حضور داشت. اما در آگست ۲۰۱۹ روزنامه اطلاعات روز به نقل از محمد مهدی، معاون شورای ولایتی غور آورده بود که قدرت طالبان پس از کشته شدن مولوی ظریف، فرمانده واحد سرخ شبه نظامیان طالبان توسط نیروهای امنیتی در این ولایت ضعیف شده بود. بر اساس همین منبع آقای مهدی اشاره کرده بود که حکومت و نیروهای خیزش مردمی کنترل  مناطقی مانند تولک، شهرک، ساغر تیوره، پسابند و دولت یار را برعهده داشتند. همچنین، آقای مهدی گفته بود که به دلیل کمبود نیروهای امنیتی، طالبان در مناطق دورافتاده غور حضور داشتند و این نیروهای خیزش مردمی بود که امنیت ساختمان های دولتی را حفظ می کردند. این در حالی است که طالبان در سال ۲۰۱۹ مدعی شده بودند که کنترل مرکز ولسوالی/شهرستان چارسده ولایت غور را تحت کنترل خود درآورده اند. با این وجود، در ژانویه ۲۰۲۰ حدود ۷۰ جنگجوی طالب به دلیل تداوم فشارهای نظامی توسط نیروهای دفاعی امنیت ملی به نیروهای دولتی تسلیم شدند. از طرف دیگر، به گزارش کابل نو(یک رسانه محلی) در فوریه ۲۰۲۰، طالبان کنترل کامل بسیاری از ولسوالی های غور را حفظ کردند. همچنین، بر اساس گزارش شبکه تحلیلگران افغانستان در همان بازه زمانی چندین بازیگر جنگی به شمول گروه های مسلح غیرقانونی و جنایتکار، طالبان و نیروهای امنیتی افغان در ولایت غور حضور داشتن و کنترل چندین منطقه را به دست گرفته بودند.

 در ادامه در مارس ۲۰۲۰ آریانا نیوز به نقل از وزارت دفاع گزارش داده بود که نیروهای دولتی قاری رئوف یکی از والی های سایه طالبان در ولسوالی لعل و سرجنگل به همراه چند تن دیگر از جمله قاری نیت الله اهل روستای زرزوغل و سازنده بمب های دست ساز برای طالبان را کشتند. در ماه می ۲۰۲۰ شورای امنیت سازمان ملل متحد اعلام کرد که والی سایه طالبان برای ولایت غور مولوی عبدالقیوم روحانی نورزی است. در ژوئن ۲۰۲۰ افغانستان تایمز به نقل از فخرالدین از نیروهای پلیس در ولسوالی پسابند، معاون والی سایه غور را ملا احمدشاه معرفی کرد که با والی سایه طالبان و بیش از ۲۰۰ تن دیگر وارد ولسوالی پسابند شدند. طالبان مدعی شده بودند که در ۱۷ آگوست ۲۰۲۰ ولسوالی مرغاب ولایت غور را پس از یک حمله سنگین تصرف کردند که دولت افغانستان آن را تایید کرد اما روز بعد یعنی ۱۸ آگوست ۲۰۲۰ این ولسوالی را پس گرفت.

در همین رابطه بر اساس پژوهش خبرگزاری پژواک که از نوامبر ۲۰۲۰ تا فوریه ۲۰۲۱ انجام شده بود، مشخص شد که ۵۲٫۸۲% از قلمرو غور تحت کنترل دولت، ۴۵٫۳۶% درصد در کنترل طالبان و ۱٫۸۲% تحت کنترل هیچ طرفی قرار ندارد. بر اساس همین پژوهش، ۴۰۳٫۷۸۰ نفر از ساکنان این ولایت در مناطق تحت کنترل دولت، ۳۴۶٫۷۹۲ نفر در مناطق تحت کنترل دولت و ۱۳٫۸۹۹ نفر از جمعیت غور در مناطقی که تحت کنترل هیچ یک از طرفین نبود، زندگی می کردند. بر اساس ارزیابی مجله لانگ وار ژورنال در ۲۸ فوریه ۲۰۲۱ تا پیش از سقوط این ولایت مناطق تولک، دولتیار، پسابند، چارسده و تیوره به عنوان منطقه «تحت مناقشه» و مناطق باقی مانده به عنوان «تحت کنترل دولت یا نامشخص» بودند. که بعدتر یعنی در۲۶ ماه می ۲۰۲۱ ولسوالی های دولتیار و چارسده به منطقه «تحت کنترل دولت یا نامشخص» و بخش ساغر به عنوان منطقه «تحت مناقشه» تغییر مکان دادند. در نهایت، مسئولیت تامین امنیت در این ولایت برعهده قول اردوی ۲۰۷ ظفر بود که برای حفظ امنیت در ولایت غور حضور داشتند(EASO,2021: 174-176).

 فعالیت تیم بازسازی ولایتی غور در میانه آتش جنگ

از سال ۲۰۰۵ لیتوانی مسئولیت سنگین و هزینه عمده رهبری تیم بازسازی ولایتی در استان کوهستانی غور را برعهده گرفت. و پایگاهی برای خود در چغچران مرکز غور ایجاد کردند. ماموریت آنها برخلاف یگان های رزمی که در ولایت های جنوبی افغانستان می جنگیدند، ملت سازی بود نه نبرد. با این حال روند کاری این تیم در پنج سال نخست خوب اما به مرور بدتر شد. اما عمده فعالیت سربازان لیتوانی در این ولایت کمک به ساختن مدارس، ارائه مراقبت های پزشکی، حفاظت از سفرهای باستان شناسان لیتوانیایی، توزیع کمک های خیریه و توزیع کتاب هایی مربوط به افسانه های محلی لیتوانیایی به فارسی دری در این منطقه بود.  باتوجه به اینکه اغلب جمعیت این ولایت را تاجیک ها و هزاره ها تشکیل می دهند فعالیت طالبان در این ولایت در ابتدا نزدیک به صفر بود.

حضور این تیم در این ولایت نیز چالش هایی با خود همراه داشت. به گونه ای که  در سال ۲۰۰۸ به دلیل اخباری مبنی بر  آتش زدن قرآن توسط یک سرباز آمریکایی در عراق، جمعیت خشمگینی از افراد محلی در مقابل پایگاه نظامی لیتوانی در چغچران تجمع کردند در نتیجه تیراندازی یک گروهبان کشته شد. بعدتر در سال ۲۰۱۰ نیز حملات بر نیروهای لیتوانی در غور به دلیل عملیات نیروهای ائتلاف علیه طالبان در ولایت هلمند در جنوب غور افزایش یافت. در همین رابطه برخی از جنگجویان طالبان که در هلمند تحت فشار بودند به غور آمدند که وزیر دفاع لیتوانی که از غور و هلمند بازدید می کرد به یک خبرنگار شبکه خبری لیتوانی گفته بود «دود از هلمند به غور می آید». همچنین او گفته بود که نیروهای ائتلاف از اعزام واحدهای رزمی برای کمک به لیتوانیایی ها در غور خودداری کرد. در مقابل، در سال ۲۰۰۸ نیروهای رزمی لیتوانی از جنوب افغانستان به طور موقت به غور اعزام شدند. همچنین وزیر دفاع لیتوانی در این زمان گفته بود که محمد اقبال منیب والی غور که به فساد متهم بود، با این کشور همکاری نکرده بود. همچنین در ۲۳ سپتامبر ۲۰۱۰ دو سرباز لیتوانی هنگام گشت زنی در چغچران مجروح شدند که به لیتوانی انتقال داده شدند. در ادامه فعالیت های این کشور در ولایت غور باید گفت که  به گفته رئیس ماموریت ویژه لیتوانی در افغانستان روابط قومی و وفاداری قبیله ای و خویشاوندی یکی از موانع فعالیت این کشور در افغانستان بود. همچنین سربازان این کشور از کمبود مهمات و منابع مالی در غور شکایت داشتند(Tracevskis,2010).

بنابراین، لیتوانی که از سال ۲۰۰۵ در منطقه غرب افغانستان فعالیت می کرد به دولت افغانستان کمک کرد تا وظایف خود را در سراسر غور گسترش دهد  و یک محیط امن برای بازسازی، آموزش و راهنمایی نیروهای امنیتی افغان ایجاد کند. در همین راستا این تیم بیش از ۲۰۰ پروژه را اجرا و برنامه های آموزشی و توسعه زیربنایی را در پاسخ به نیازهای جامعه غور تأمین کرد. همچنین بر اساس بیانیه این کشور در سال ۲۰۱۳ که مسئولیت این امر را به نیروهای دولتی سپرد آمده است که در بخش امنیتی بیش از ۲۰۰۰ سرباز افغان را آموزش داده و قابلیت های عملیاتی آن ها را افزایش داده است(Ahmadzai,2013).

با این وجود، لیتوانی به مدت هشت سال مسئولیت بازسازی ولایت غور را برعهده داشت که در سال ۲۰۱۳ این مسئولیت را به نیروهای افغان واگذار کرد و مسئولیت کمپی را که در آنجا حضور داشتند را به نیروهای دولتی سپردند. اما به اعتقاد فرمانده لیتوانی در آن زمان حضور این تیم باعث بهبود وضعیت در یکی از فقیرترین ولایت های افغانستان شد.

 سایه ناامنی در غور بر غیرنظامیان

در سال ۲۰۲۰ یوناما تعداد تلفات غیرنظامیان در این ولایت را ۲۷۰ از جمله ۵۹ کشته و ۲۱۱ زخمی ثبت کرده بود که نسبت به سال ۲۰۱۹ افزایش ۲۵۱% داشته است. که علت اصلی این تلفات بمب های دست ساز، درگیری های زمینی، تهدید و ارعاب و آزار و اذیت بوده است. همچنین، مطابق با گزارش سیگار، تلفات غیرنظامیان در سه ماهه اول ۲۰۲۰ بین ۲۶ تا ۵۰ نفر و در سه ماهه دوم سال ۲۰۲۰ بود. علاوه بر این، بر اساس پروژه داده های مکانی و رویدادهای مرتبط با درگیری های مسلحانه (ACLED) در بازه زمانی ۱ ژانویه ۲۰۲۰ تا ۲۸ فوریه ۲۰۲۱، ۱۳۶ رویداد ثبت شده است که از این تعداد ۸۶ مورد به عنوان نبرد/جنگ، ۳۹ مورد به عنوان انفجار یا خشونت از راه دور و ۱۰ مورد به عنوان خشونت علیه غیرنظامیان و یک مورد هم مربوط به درگیری بر سر توزیع مواد غذایی کدگذاری شده بود.

در مورد نبردها همچنین باید گفت که همه مربوط به درگیری های مسلحانه بودند که اکثریت این درگیری های مسلحانه حملات طالبان به نیروهای امنیتی افغانستان ازجمله، نیروهای پلیس و یا هم کارمندان امنیت ملی بودند.همچنین حملات نیروهای امنیتی افغان بر ضد گروه های شورشی ضد دولتی نیز به صورت مسلحانه در این ولایت ثبت شده است. در این میان، بمب های کنار جاده ای و یا هم بمب های دست ساز حدود ۲۰% حوادث امنیتی را در ولایت غور تشکیل می دهد. به طور مثال، در ۲۹ ماه می ۲۰۲۰، یک کودک در انفجار بمب در روستایی در فیروزکوه کشته و یک کودک دیگر زخمی شده بود. همچنین در ۱۷ جون ۲۰۲۰ یک بمب کنار جاده ای که توسط طالبان در روستای پائی در منطقه فیروزکوه کارگذاشته شده بود منجر به کشته شدن سه کودک شد. در ۱۹ ژوئن ۲۰۲۰ نیز بر اثر یک بمب جاسازی شده توسط طالبان در روستای سومک ولسوالی دولتیار منجر به کشته شدن یک غیرنظامی شد.

در اوت ۲۰۲۰ نیز انفجار یک بمب کنارجاده ای باعث کشته شدن هفت غیرنظامی از جمله سه زن و دو کودک در روستای بادگاه فیروزکوه شد.  در ۲۸ سپتامبر ۲۰۲۰ نیز در دو انفجار جداگانه به وسیله بمب کنار جاده ای یک مرد و یک زن در دولتیار و دو کودک در روستای پای حصار ولسوالی تیوره کشته شدند.همچنین یک بمب کنار جاده ای دیگر در ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۰ که توسط طالبان کار گذاشته شده بود در ولسوالی دولتیار منجر به کشته شدن یک غیرنظامی شد. در ۹ اکتبر ۲۰۲۰ نیز بمبی دیگر در فیروکوه که مدرسه را مورد هدف قرار داده بود منجر به کشته شدن یک غیرنظامی شد. در ۱۸ اکتبر ۲۰۲۰ نیز یک بمب دیگر منفجر شد که مقر پلیس ولایت در شهر چغچران را مورد هدف قرار داده بود ۱۵ غیرنظامی را کشت و ۱۷۳ تن دیگر از جمله ۱۲۵ مرد، ۳۳ پسر و ۹ دختر و ۶ زن را زخمی کرد. این تنها حمله ای بود که بیشترین تلفات غیرنظامیان در سال ۲۰۲۰ را در پی داشت که هیچ طرفی مسئولیت آن را برعهده نگرفت. در ۲۵ اکتبر ۲۰۲۰ نیز بر اثر انفجار یک بمب کنار جاده ای، یک کودک ده ساله در روستای شاه بیدک ولسوالی غور کشته شد و در ۷ نوامبر ۲۰۲۰ بر اثر یک بمب کنار جاده ای دیگر در فیروزکوه دو غیرنظامی کشته شدند.

۱٫۳۰ درصد از کل حوادث مربوط به گلوله باران و حملات موشکی کشور را در ولایت غور ثبت شده است. به عنوان مثال، در ۱۰ اوت ۲۰۲۰ پنج غیرنظامی از جمله دو زن و سه کودک در اثر اصابت خمپاره به خانه  آنها در جریان درگیری بین طالبان و نیروهای امنیتی افغان کشته شدند. همچنین در طول دوره گزارش، حملات هوایی/هواپیماهای بدون سرنشیندر تمام رویدادهای ثبت شده شامل ولایت غور می شود.

پروژه داده های مکانی و رویدادهای مرتبط با درگیری های مسلحانه ۶% رویدادهای خشونت آمیز علیه غیرنظامیان از آنچه ثبت شده شامل ولایت غور است. به طور مثال، در ۶ ژوئن ۲۰۲۰ طالبان یک مرد غیرنظامی را در روستای شیدان ولایت غور ربودند و کشتند. در ۳۰ سپتامبر ۲۰۲۰ طالبان نیز یک غیرنظامی دیگر را به اتهام همکاری با دولت در یکی از روستاهای فیروزکوه کشتند. در ۱ ژانویه ۲۰۲۱ بر اساس گزارش ها فرماندهان محلی طالبان یک روزنامه نگار به نام بسم الله عادل ایماق را در روستایی در غرب فیروزکوه کشتند. همچنین در ۲ مارس ۲۰۲۱ طالبان بردار و خواهر و یک پسرعمویش را نیز کشتند. در ۱۰ مارس ۲۰۲۱ افراد مسلح ناشناس دو غیرنظامی از جمله یک کارمند اداره بهداشت را کشتند. در ۱۱ مارس ۲۰۲۱ طالبان یک معلم و یک شبه نظامی طرفدار دولت را در فیروزکوه کشتند. در ماه می ۲۰۲۰ افغانستان تایمز از افزایش تعداد دادگاه های غیررسمی در غور گزارش داد.

اما روندهای امنیتی و جنگ در این ولایت تنها منجر به تلفات جانی بر روی غیرنظامیان نشده است. بلکه آوارگی ها و جا به جایی و ترک خانه را نیز در پی داشته است.  به طوری که بر اساس گزارش دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل متحد از ۱ ژانویه تا ۲۸ فوریه ۲۰۲۱ حدود۱۳٫۷۳۱ نفر از ولایت غور آواره شده بودند که از این میان ۹۰ درصد در داخل خود ولایت(عمدتاً در چغچران)، ۹٫۷۰% در هرات و ۰٫۳۰% در فاریاب آواره شدند. همچنین بر اساس داده های این نهاد برای همین بازه زمانیريال حدود ۱۲٫۷۸۶ نفر به ولایت غور آواره شده اند که ۹۷% آن مربوط خود ولایت و ۳ درصد باقی مانده از بادغیس، بلخ، دایکندی، فاریاب، هرات، لغمان و سرپل آمده اند. از طرف دیگر، بر اساس گزارش همین نهاد وضعیت امنیتی در غرب افغانستان از جمله در ولایت غور از به دلیل بمب های دست ساز، عملیات های غیرنظامی و بازرسی های غیرقانونی در ماه های جولای، اکتبر، نوامبر، دسامبر ۲۰۲۰ و ، ژانویه و فوریه ۲۰۲۱ در وضعیت امنیتی ناپایداری قرار داشت(EASO.2021: 176-179).

در نهایت، در مورد غور باید گفت که هرچند این ولایت از موقعیت استراتژیک برخوردار بود اما مورد بی توجهی و نقش ضعیف دولت و نیروهای بین المللی قرار گرفت. به طوری که شاهد ظهور و فعالیت شبکه های مختلف اعم از شورشیان و گروه های مسلح شبه نظامی دیگر بودیم که منجر به ایجاد یک الگوی پیچیده ای از درگیری در این ولایت شده بود. چنانچه تلنبار شدن این وضعیت منجر به وضعیت بد امنیتی و حتی فقر زیاد شده بود. به طوری که طالبان از این فرصت استفاده کرد و در ولایت غور که نه کانون طالبان بود و نه میدان جنگ اصلی، پویایی های محلی را دستکاری کرد تا گسترش خود را در منطقه غیرطالبانی تسهیل کند(به مانند سایر نقاط افغانستان) که بزرگترین پیامد آن سقوط آسان این ولایت به دست طالبان و افغانستان به طور کلی شد.

منابع

Acheson, Ben (2022), “Murky Militias in Forgotten Provinces Reveal Why Afghanistan war Isn’t Over”, https://thediplomat.com/2022/01/murky-militias-in-forgotten-provinses-reveal-why-afghanistan-war-isnt-over/

Ahmadzai, Mohammad Asif(2013), “Ghor PRT transferred to Afghan forces”, https://pajhwok.com/2013/08/25/ghor-prt-transferred-afghan-forces/#

EASO,(2021), “Afghanistan Security situation”, Country of Origin Information Report, European Asylum Support Office

Tracevskis, Rokas M.(2010), “The Ghor province no longer friendly”, https://www.baltictimes.com/news/articles/27186/