نگاهی به فیلم «نان آور»؛ به کارگردانی نورا تومی
۴ اسد (مرداد) ۱۴۰۰ – ۲۶/ ۷/ ۲۰۲۱
– نام فیلم: نان آور(the breadwinner)
– کارگردان : نورا تومی
– تهیه‌کننده: آنتونی لئو، تام مور، اندرو روزن، پل یانگ، آنجلینا جولی
– نویسنده: آنیتا دوران، دبورا الیس- بر پایه پروانه اثر دبورا الیس
– شرکت تولید:
Cartoon Saloon
Aircraft Pictures
Irish Film Board
Gaia Entertainment
Telefilm Canada
– تاریخ انتشار: دسامبر ۲۰۱۷
– کشور: ایرلند، کانادا، لوکزامبورگ
– زبان: انگلیسی
این فیلم در ماه سپتامبر در جشنواره بین المللی فیلم تورنتو ۲۰۱۷ به نمایش گذاشته شد و نامزد دریافت جایزه اسکار بهترین فیلم پویانمایی در نودمین دوره جوایز اسکار شد.
انیمیشن نان آور یا پروانه درباره دختری شجاع و خوش قلب و جسور است که در افغانستان سال ۲۰۰۱ زندگی می کند. زمانی که طالبان حکومت می کنند. زمانی که زنان و دختران به هیچ دلیلی حق خروج از خانه را ندارند. در همین اوضاع است که روزی طالبان به خانه ی آنها هجوم می آورند و پدر ناتوان خانواده را به جرم مخالفت با طالبان دستگیر کرده به زندان می برند. مادر برای آزادی همسرش راهی می شود اما در راه با گروهی از طالبان روبرو می شود و به شدت مورد ضرب و شتم قرار می گیرد و ناامید و مجروح به خانه برمی گردد.
روزها می گذرد از پدر خبری نمی شود. قوت روزانه آنها تمام می شود و پروانه که تا قبل از این چند بار برای خرید مواد غذایی و تهیه آب از چاه مورد تعقیب طالبان قرار گرفته است تصمیم می گیرد موهایش را کوتاه کند و با ظاهری پسرانه بیرون برود. او موفق می شود و بعد از این برای تامین معاش و فروش لباس و بعضی وسایل خانه به بازار می رود. او خیلی زود متوجه می شود یکی از دوستان مدرسه اش دختری به نام شازیا در شهر با ظاهری پسرانه کار می کند.
آن دو روزها را با هم می گذرانند. پروانه تصمیم دارد آنقدر پول به دست بیاورد تا بتواند پدرش را آزاد کند. او دوستی پیدا می کند که از قضا یکی از سربازان طالبان است اما در این کار کمک بزرگی به او می کند و سرانجام هم اوست که پدر را از زندان نجات می دهد به قیمت در افتادن با زندانبان و خود زخمی می شود.
در این انیمیشن زیبا، افسانه ای کهن نیز موازی با قصه ی اصلی آرام آرام از زبان پروانه روایت می شود که در آن پسری ساده دل و مهربان که دیگران به او می خندند، به جنگ شرارت ها می رود و با تلاش و پشتکار فراوان سرانجام آن را نابود می کند. فراز و فرودهای این داستان فرعی تقریبا همزمان با داستان اصلی به اوج خود می رسد و با آن به پایان می رسد.
انیمیشن نان آور یا پروانه با روایتی خطی و ساده، پیچیده ترین مسائل بشر را بازگو می کند و می گوید باید شجاع باشیم و استقامت بورزیم چرا که تنها در این صورت پیروز می شویم.
در این انیمیشن که در شات های بسیاری از آن به فرهنگ و ارزش های مردم آن دیار توجه شده پدر یک معلم بوده و مادر یک نویسنده. پدر سعی می کند به دخترش بیاموزد که سرزمین ما همیشه اینطور نبوده و مردم ما از قرون گذشته به دنبال کسب علم و دانش بوده اند و اوضاع اکنون چیزی نیست جز قدرت خواهی عده ای که طمع کورشان کرده است.
شاید ارزشمندترین ویژگی فیلم مورد بحثمان، چیزی نباشد جز آن که این اثر مطلقا اهل سیاه نمایی نیست و به حقیقت، با تمام زیبایی هایش، عشق ورزیده است. در طول قصه، نورا تیومی هرگز و هرگز، شاتی را نشان نمی دهد که در آن بخواهد ارزش مردمان با عزت کشور افغانستان را پایین بیاورد یا دین آنان را زیر سوال ببرد و دقیقا برخلاف این موضوع، فیلم پر شده از شات هایی که تاریخ پرافتخار، هویت ارزشمند و جایگاه بلند افغان‌ها را با روایت هایی از گذشته ی آنان و به تصویر کشیدن برخی از منش های خوش جلوه شان، به رخ مان می کشند. افزون بر این، فیلم ساز هوشمندانه و دقیق بین دین حاضر در زندگی افغان ها یعنی اسلام و انسان های متظاهر، کوته فکر، پوسیده شده و نادانی که تعصبات بی جا و احمقانه را وارد این دین می کنند، تمایز قائل شده است.
پروانه برای ورود به دنیای پسرانه نام آتش را برای خود انتخاب می کند و این اشاره به حکایت عطار یعنی همان پروانه و عشقش به آتش است که با وجود داشتن خطر، دائم گرد آن می چرخد. این حجم از نشانه شناسی در یک انیمیشن بی نظیر است ولیکن طبعا برای همگان قابل درک نیست .دیالوگ های «نان آور» بی آنکه شعاری باشند بسیار زیبا و به جا در میان تصاویر جا خوش می کنند و این از نقاط قوت این انیمیشن است:
«کلماتت را بلند کن نه صدایت. این باران است که باعث رشد گل می شود نه رعد و برق»
دبورا الیس سی ام اونت (Deborah ellis c m oont) نویسنده و فعال کانادایی متولد ۷ اگوست ۱۹۶۰، سه گانهی دختران کابلی را تالیف کرده است. رمان نان آور اولین بخش از این سه گانه است. «سفر پروانه» و «شهر گلی» رمان های دیگر این مجموعه هستند. دِبورا اِلیس در اردوگاه های پناهندگان افغانستانی به سر برده و داستان های فراوانی همچون قصه‌ی زندگی پروانه را شنیده است. او تمامی حقوق این کتاب را به انجمن «زنان برای زنان» در افغانستان هدیه کرده است که زندگی خود را وقف آموزش دختران افغانستانی در اردوگاه های پناهندگان در پاکستان کرده اند.
مضامین وی اغلب رنج کودکان آزار دیده در جهان سوم است.
منبع:
https://www.zoomg.ir