کمیسیون حقوق بشر: کشتار غیرنظامیان توسط طالبان در اسپین‌بولدک می‌تواند مصداق جنایت جنگی باشد
۱۰ اسد (مرداد) ۱۴۰۰ – ۱/ ۸/ ۲۰۲۱
عبدالاحمد حسینی
کمیسیون مستقل حقوق بشر روز پنج‌شنبه، هفتم اسد، یافته‌هایش پیرامون کشتار غیرنظامیان در اسپین‌بولدک قندهار را همه‌گانی کرد. این کمیسیون گفته است که برای تحقیق و مستندسازی این رویداد، با منابع معتبر محلی، خانواده‌های قربانیان و شاهدان عینی گفت‌وگو کرده است. یافته‌های این کمیسیون نشان می‌دهد که طالبان پس از تصرف ولسوالی اسپین‌بولدک با هدف انتقام گیری، مقام‌های پیشین دولتی و حامیان نیروهای امنیتی را شناسایی کرده و به قتل رسانده‌اند. این کمیسیون هم‌چنان گفته است که در کشتار این غیرنظامیان، انگیزه شخصی و خصومت‌های قبلی نیز دخیل بوده است.
به گفته کمیسیون حقوق بشر، یک متنفذ قومی در دوران فرماندهی جنرال عبدالرازق، کشته و خانواده او پس از کوچ به پاکستان، با گروه طالبان یک‌جا می‌شود. این نهاد تصریح کرده است که خانواده این متنفذ قومی، پس از سقوط اسپین‌بولدک به دست طالبان، با هدف انتقام‌گیری افرادی را به طالبان معرفی کرده که به‌نحوی از حامیان جنرال رازق و دولت بوده‌اند. کمیسیون مستقل حقوق بشر در حالی کشتار غیرنظامیان توسط طالبان در اسپین‌بولدک قندهار را تأیید کرده است که پیش از این، نهادهای امنیتی از کشته شدن ۱۰۰ غیرنظامی به دست طالبان در این ولسوالی خبر داده بودند. با این حال کمیسیون حقوق بشر اما گفته است که در این تحقیقش هویت ۴۰ تن از کشته‌گان این رویداد را تثبیت کرده است. این نهاد کشتار غیرنظامیان را نقض صریح حقوق بشردوستانه بین‌المللی خوانده و گفته است که این عمل‌کرد طالبان می‌تواند مصداق جنایت جنگی باشد.
به گفته کمیسیون مستقل حقوق بشر، معلومات به دست آمده نشان می‌دهد که گروه طالبان بدون اعتنا و التزام به قواعد حقوق بشردوستانه بین‌المللی، به قتل و کشتار انتقام‌جویانه غیرنظامیان پرداخته است. هم‌چنان این نهاد افزوده است که طالبان پس از تصرف ولسوالی اسپین‌بولدک، اموال شماری از باشنده‌گان محل به شمول اموال مربوط به مسوولان قبلی و کنونی ادارات دولتی را غارت کرده‌اند.
غیرنظامیان در اسپین‌بولدک چگونه به قتل رسیده‌اند؟
کمیسیون مستقل حقوق بشر چگونه‌گی به قتل رسیدن باشنده‌گان ولسوالی اسپین‌بولدک را شرح داده است. طبق معلومات این کمیسیون، پس از آن‌که طالبان به تاریخ بیست‌وسوم سرطان ولسوالی اسپین‌بولدک را تصرف می‌کنند، نیروهای امنیتی چند روز بعد از این رویداد، برای پس‌گیری این ولسوالی یک عملیات نظامی را راه‌اندازی می‌کنند که با استقبال مردم محل مواجه می‌شود. طبق این معلومات، شماری از باشنده‌گان این ولسوالی به استقبال نیروهای امنیتی از خانه‌های‌شان بیرون می‌شوند، اما به گفته کمیسیون مستقل حقوق بشر، آن‌ها در عملیات پس‌گیری ولسوالی اسپین‌بولدک هیچ نقشی نداشته‌اند.
کمیسیون مستقل حقوق بشر گفته است که نیروهای امنیتی پس از نبرد با گروه طالبان، موفق به تصرف دوباره ولسوالی اسپین‌بولدک نمی‌شوند و عقب‌نشینی می‌کنند. سپس گروه طالبان، در شماری از قریه‌های هم‌جوار با بازار این ولسوالی، عملیات تصفیه‌ای را راه‌اندازی می‌کند و به تعقیب کارمندان پیشین و کنونی دولت و نیز شناسایی حامیان نیروهای دولتی می‌پردازد. این نهاد افزوده است که طالبان پس از شناسایی این افراد، آن‌ها را از خانه‌های‌شان بیرون می‌کنند و به قتل می‌رسانند. طبق معلومات این کمیسیون، هویت جسدهای برخی از این قربانیان شناسایی شده است.
یافته‌های کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان نشان می‌دهد که گروه طالبان، با هدف انتقام‌گیری از کارمندان پیشین و کنونی نهادهای دولتی و افرادی که حین پس‌گیری ولسوالی اسپین‌بولدک از نیروهای امنیتی استقبال کرده بودند، به کشتار آن‌ها اقدام کرده و نیز در جریان این رویداد، اموال متعلق به شماری از مردم محل از جمله خانه‌های مسوولان سابق و کنونی ادارات دولتی غارت شده است. این کمیسیون تصریح کرده است که به معلومات معتبری که نقش انگیزه‌های قومی در کشتار این افراد را تأیید کند، دست نیافته است.
هم‌چنان کمیسیون مستقل حقوق بشر گفته است که در کشتار باشنده‌گان محل توسط گروه طالبان، انگیزه‌های شخصی و خصومت‌های قبلی نیز دخیل بوده است. چنان‌که منابع معتبر محلی به کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان گفته‌اند، در زمان مسوولیت جنرال عبدالرازق به‌عنوان فرمانده پولیس قندهار، یک متنفذ قومی با جمعی دیگر کشته می‌شوند. طبق گفته‌های آنان پس از این رویداد، خانواده‌های افراد کشته شده به پاکستان کوچ می‌کنند و در آن‌جا به طالبان می‌پیوندند. کمیسیون مستقل حقوق بشر گفته است که پس از سقوط ولسوالی اسپین‌بولدک به دست طالبان، برادر این متنفذ قومی با هدف انتقام‌گیری، افرادی را به طالبان معرفی می‌کند که به‌نحوی از حامیان جنرال رازق و دولت بوده‌اند.
کمیسیون مستقل حقوق بشر تصریح کرده است که این افراد خلاف قواعد حقوق بشردوستانه بین‌المللی به قتل رسیده‌اند. طبق این قواعد، کسانی که به‌صورت مستقیم در درگیری‌ها نقش ندارند، از این حق برخوردارند که جان و تمامیت جسمی و اخلاقی آنان محفوظ بماند و تحت هر شرایطی و بدون هیچ تبعیضی با آنان رفتار انسانی صورت گیرد. کمیسیون مستقل حقوق بشر گفته است که بر‌‌مبنای قواعد یادشده، تمامی افراد از این حق نیز برخوردارند که از تضمینات قضایی بهره‌مند شوند و هیچ‌کس نباید مسوول عملی قلمداد شود که آن را انجام نداده است.
در عین حال یافته‌های کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان نشان می‌دهد که گروه طالبان، پس از تصرف ولسوالی اسپین‌بولدک ولایت قندهار، به تعقیب و شناسایی کارمندان سابق و کنونی نهادهای دولتی پرداخته و این افراد را که هیچ نقش و سهمی در درگیری‌ها نداشته‌اند، به قتل رسانده است. این کمیسیون تا کنون هویت ۴۰ تن از قربانیان را شناسایی کرده است که توسط طالبان در این ولسوالی کشته شده‌اند. این نهاد افزوده است که کشتار افراد یادشده توسط گروه طالبان در ولسوالی اسپین‌بولدک ولایت قندهار، با توجه به آن‌چه مطرح شد، نقض صریح حقوق بشردوستانه بین‌المللی است و به تبع آن می‌تواند مصداق جنایت جنگی باشد.
کمیسیون مستقل حقوق بشر گفته است، علی‌رغم این‌که رهبری گروه طالبان به‌صورت رسمی اعلام کرده است که جنگ‌جویان وابسته به این گروه به افراد و اماکن غیرنظامی آسیبی نمی‌رسانند، اما این رویداد و رویدادهای مشابهی دیگر نشان می‌دهد که این گروه خلاف آن‌چه مطرح کرده است، التزام و تعهد عملی به ارزش‌های حقوق بشری و حقوق بشردوستانه بین‌المللی ندارد.
کمیسیون مستقل بشر در حالی کشتار غیرنظامیان در اسپین‌بولدک را تأیید کرده که گروه طالبان آن را شایعه می‌خواند و می‌گوید که در این ولسوالی به هیچ کسی آسیب نرسیده است. این گروه تنها کشته شدن سه غیرنظامی را تأیید کرده و وعده داده بود که عاملان آن را مورد پیگرد قرار می‌دهد.
با این حال کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان یک بار دیگر از طرف‌های درگیر جنگ، به‌ویژه گروه طالبان، خواسته است که به مکلفیت‌های قانونی خود برای حفاظت از جان و تمامیت جسمی غیرنظامیان عمل کنند و از حملات انتقام‌جویانه و تخریب تأسیسات دولتی و عام‌المنفعه و خصوصی خود‌داری ورزند.
منبع: روزنامه ۸ صبح