آینده سرمایه‌گذاری‌های هند در افغانستان چه می‌شود؟
۷ خرداد(جوزا)۱۴۰۱-۲۰۲۲/۵/۲۸
نوشته زیر از سایت دویچه وله فارسی نگاهی انداخته به سرمایه گذاری هند در افغانستان و دلایل همگاری اقتصادی دهلی نو با کابل.
بعد از حمله ایالات متحده امریکا به افغانستان در سال ۲۰۰۱، هند به صورت گسترده در پروژه‌های توسعه‌ای در افغانستان سرمایه گذاری کرد. هنوز معلوم نیست طالبان که تازه به قدرت رسیده اند، با این پروژه‌ها چه می‌کنند.
بعد از حمله ایالات متحده امریکا به أفغانستان، هند میلیاردها دالر در بخش‌های زیربنایی و کمک‌های بشری در این کشور به مصرف رساند.
براساس اظهارات یک کارشناس تجارتی هند، این کشور از ساخت جاده‌ها گرفته تا انتقال مواد غذایی و ساخت مکتب‌ها، «زمان، پول و تلاش» زیادی را به بازسازی افغانستان صرف کرد.
این کارشناس که نخواست نامش فاش شود، گفت که پروژه‌های هند در افغانستان نیاز به مراقبت منظم دارند و تنها در «محیط مساعد» می‌توانند بقا یابند.
سرمایه گذاری چشمگیر هند در افغانستان
اپارنا پاند، رئیس ابتکار «آینده هند و آسیای جنوبی» در موسسه هودسن می‌گوید: «سرمایه گذاری‌های هند در افغانستان فقط به خاطر تسلط طالبان از بین نمی‌روند.»
بعضی از پروژه‌های بسیار مهم دهلی جدید شامل شاهراهی می‌شود که هند را به افغانستان وصل می کند. شاهراه زرنج – دلارام در جنوب غرب افغانستان با هزینه ۱۵۰ میلیون دالر در سال ۲۰۰۹ تکمیل شده بود. این شاهراه زمینه تجارت هند با افغانستان را از طریق بندر چابهار فراهم می‌کند. این جاده برای هند بسیار مهم است، به خاطری که پاکستان اجازه نمی‌دهد هند از طریق خاک این کشور با افغانستان تجارت کند.
هند همچنین در ساخت ساختمان جدید پارلمان در کابل کمک کرد و بند سلمان را ساخت که هم برق و هم آب مورد نیاز کشتزارها را فراهم می‌کند.
هند شماری از مکتب‌ها و شفاخانه‌ها را در افغانستان ساخته است، افسران افغان را در اکادمی‌های نظامی خود آموزش داده و حمایت‌های فنی دیگری را نیز فراهم کرده است.
در سال ۲۰۱۷ دهلی جدید و کابل یک دهلیز هوایی مستقیم را ایجاد کردند که سبب افزایش تجارت بین دو کشور شد.
علاوه بر این پروژه‌ها، هند از سال ۲۰۰۵ به بعد حدود ۱۲۰ میلیون دالر را به منظور ساخت چندین پروژه متوسط و کوچک تعهد کرده که شامل بخش‌های صحی، معارف، مدیریت آب و بخش‌های ورزشی می‌شد.
هند همچنین برای ایجاد یک مرکز تشخیصیه طبی در کابل در سال ۲۰۱۵ کمک کرد.
در ماه جولای سال ۲۰۲۰ هند پنج قرارداد جدید را به منظور ساخت مکتب‌ها، به ارزش ۲.۵ میلیون دالر با حکومت افغانستان امضا کرد.
در کنفرانس ژنیو که در سال ۲۰۲۰ برگزار شد، سوبرامانیام جایشنکر وزیر خارجه هند گفت که دهلی جدید بند شاه توت را در کابل اعمار خواهد کرد. این بند آب آشامیدنی را برای حدود دو میلیون افغان فراهم خواهد کرد. علاوه بر آن، جایشنکر گفت که هند مسئولیت بیش از ۱۰۰ پروژه به ارزش ۸۰ میلیون دالر را در افغانستان به عهده گرفته است.
بر علاوه، دهلی جدید بورسیه‌های تحصیلی را در اختیار دانشجویان افغان قرار داده است.
چرا هند در افغانستان سرمایه گذاری می کند؟
در سال های ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ که گروه تندرو طالبان در افغانستان حاکم بود، هند از جریان مقاومت حمایت می‌کرد. پس از سقوط حکومت اولی طالبان در سال ۲۰۰۱، هند فرصت یافت تا نفوذش را در افغانستان بیشتر کند.
گاوتام موخوپادایا، که بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۳ سفیر هند در کابل بود، به دویچه وله گفت که هدف اصلی در پشت سرمایه گذاری در افغانستان، جلب اعتماد عمومی و حسن نیت سیاسی نهفته بود.
او گفت: «آن پروژه‌ها تحفه‌ای برای مردم افغانستان بودند.» او افزود که هند هیچگاه از کمک‌های مالی را به عنوان اهرم سیاسی استفاده نکرده است.
اما برخی از تحلیلگران به این نظرند که تغییرات سیاسی و دموکراتیک در افغانستان نیز شامل اهداف هند بوده است.
اتول میشرا، آگاه روابط بین الملل و مطالعات حکومت‌داری در دانشگاه شیف نادار می‌گوید که هند نقش یک دولت‌ساز را بازی کرد «تا اطمینان یابد که یک نظام باثبات دموکراتیک و همه شمول، بازتاب‌دهنده اهمیت گذار سیاسی در یک کشور عمدتاً مسلمان خواهد بود.»
هند و افغانستان در سال ۲۰۱۱ توافقنامه همکاری‌های استراتژیک امضا کردند، که براساس آن هند به کمک‌های نظامی به افغانستان نیز متعهد شد. به گفته میشرا، دهلی جدید می‌خواست مطمین شود که گروه‌های اسلام گرای ضد هند هیچ حمله‌ای را از خاک افغانستان علیه آن کشور سازماندهی نکنند.
دهلی جدید بارها پاکستان را به حمایت از گروه های اسلام گرای نیابتی ضد هند در منطقه متهم کرده است.
آیا هند می‌تواند با طالبان همکاری کند؟
هند همواره از طالبان انتقاد کرده است، گروهی که به نظر هند با رقیب منطقه‌ای اش پاکستان نزدیک است. ولی گروه طالبان این بار گفته است که علاقمند روابط با تمام کشورهای منطقه است.
براساس اظهارات موخوپادهایا، همکاری با حاکمیت جدید در افغانستان دشوار خواهد بود. او به دویچه وله گفت: «به گونه نمونه، رساندن کمک‌های بشری از طریق طالبان پیچیده خواهد بود.»
پانده نیز به این باور است که رساندن کمک‌های بشری به افغانستان حیاتی است، ولی نه از طریق طالبان.
دهلی جدید هنوز در برقراری ارتباط با طالبان مشکوک است، زیرا به گفته پانده ربودن حمایت طالبان از ربایندگان یک هواپیمای خطوط هوایی هند در سال ۱۹۹۹ هنوز در حافظه هندی‌ها باقی مانده است.
میشرا اما به این نظر است که با خروج امریکا از افغانستان و تصرف سریع کابل توسط طالبان در ۱۵ اگست، هند اهرم فشارش را در افغانستان از دست داده است.
تحلیلگران می گویند هند باید حالا «منتظر باشد و ببیند» که رژیم جدید طالبان با کشورهای منطقه چگونه رفتار می‌کند. تا آن زمان، سرمایه گذاری‌های هند در افغانستان در بلاتکلیفی به سر خواهد برد.
روشنی مجومدار، دهلی جدید/ ح. س.