نگاهی به فیلم «ماشین جنگ»؛ به کارگردانی دیوید میشُد
۲۱ مهر (میزان) ۱۳۹۹ – ۱۲/ ۱۰/ ۲۰۲۰
– نام فیلم: “ماشین جنگ (War Machine)”
– ژانر (موضوع): کمدی، درام، جنگی
– کارگردان: دیوید میشُد (David Michôd)
– محصول: آمریکا سال ۲۰۱۷
– بازیگران: برد پیت، آنتونی مایکل هال، توفر گریس، ویل پولتر، تیلدا سوئینتون، بن کینگزلی، آنتونی هایس
فیلم سینمایی “ماشین جنگ” اقتباسی از رمان پرفروش روزنامه نویس بزرگ مایکل هاستینگز (Michael Hastings) با عنوانِ «گردانندگان: داستان های وحشیانه و وحشت برانگیز از درون جنگ آمریکا در افغانستان» است که با نگاهی کنایه آمیز و طنز به مسائل این جنگ و ماشین آلات جنگی که با جان هزاران نفر بازی میکند می پردازد.
در توضیح بیشتر این فیلم می توان گفت، سوژه فیلم ماشین جنگ براساس یک مقاله از مجله رولینگ ا‌ستون (که بعدا در قالب یک کتاب هم منتشر شد-همان رمانِ مایکل هاستینگز-)، نوشته شده است. مقاله او منجر به اخراج استنلی مک کریستال، ژنرال آمریکایی که مسئول جنگ افغانستان بود، گردید. این اخراج به دنبال اظهارات توهین‌آمیز این ژنرال آمریکایی درباره رئیس جمهوری اوباما بود. این فیلم، داستانی را که منجر به اخراج ژنرال مک کریستال می‌شود، حکایت میکند. برد پیت به عنوان ژنرال گلن مک ماهون نقش ژنرال مک کریستال را بازی میکند. فردی که در میان افسرانش محبوب بوده اما در عین حال سرشار از طنز است. پیت نقش خود را تا حدودی به عنوان کمدی پوچ بازی می کند و همزمان، فراز و فرودهای یادگیری چگونگی پیروزی یا باخت جنگ مدرن را طی میکند. (رشید، ۲۰۱۷)
ژنرال مک کریستال در سال ۲۰۰۹ میلادی به عنوان فرمانده کل نیروهای ناتو و امریکا در افغانستان تعیین شد. اما پس از یک سال و انتقادهای شدید توسط مقامات بلندپایۀ آمریکایی، از مقام خود کنار رفت. برد پیت که در نقش ژنرالی در فیلم است به تیم اش می گوید: «ما اینجا هستیم تا بسازیم، حفاظت کنیم و افراد غیرنظامی را حمایت کنیم.» در فیلم ژنرال مک ماهون زمانی وارد افغانستان می شود که هشت سال از حضور نیروهای امریکایی و ناتو در این کشور گذشته است. وقتی که این ژنرال برنامه و پلان هایی برای مأموریت در افغانستان دارد، می گوید: «می خواهم این جنگ را ببرم.» اما یکی از مقامات بلندپایه امریکا به او گوش زد میکند: «تو اینجا نیامدی که ببری، تو این جا آمدی تا به هم ریختگی ها را سامان دهی.» (روزنامه ۸ صبح، ۱۳۹۶)
در انتقاد از این فیلم، از نظر برخی منتقدین، فیلم با روایتِ صداپیشگی شان کالن(Sean Cullen)، روزنامه نگاری آزاد به جایِ هاستینگز، آغاز می شود. شان در مورد چشم اندازی تحت کنترل ژنرال مک ماهون، که در سال ۲۰۰۹ برای پیروزی در جنگ افغانستان منصوب شد، توضیح می دهد. شان به عنوان صدای مبهمِ وجدان عمل کرده، و پیش از شروع فیلم، نقشۀ پیروزی مک ماهون را نقد می کند. اما کنار رفتنِ گفتارِ پوشش دهنده و صدای شان باعث می شود که بقیه فیلم (که دو ساعت طولانی ادامه دارد) بی معنا باشد، زیرا کل داستان حول تلاش های مک ماهون برای پیروز شدن است. (۲۰۱۷، SIMS)
به باور برخی منتقدین دیگر، برخلاف آنچه که از اسم فیلم (ماشین جنگ) برداشت می شود، این فیلم صحنه های جنگی بسیار کمی دارد و بیشتر یک فیلم سیاسی است تا یک فیلم جنگی. فیلم، کارگردانی و اجرای بازیگران آن نقدهای کاملاً متفاوتی از خوب تا ضعیف دریافت کرده است. “ساخت غیر یکدست داستان بر اساس واقعیت ‘ماشین جنگ’ از برخورد درست آن به هدف جلوگیری کرده؛ اما این معایب غالباً توسط شوخ طبعی هشیارانه و اجراهای قوی آن جبران شده است “. همچنین بازی متفاوت برد پیت نیز از مواردی است که منتقدان بر سر آن توافق نظر ندارند. بعضی بازی به عمد اغراق آمیز و کارتونی شده او را به شدت ستایش کرده‌اند و برخی دیگر آن را بدترین اجرای برد پیت دانسته اند. (شیرافکن، ۱۳۹۶)
در مقابل برخی دیگر از تحلیلگران نظر دیگری دارند، به طور مثال در قسمتِ نقد و بررسی این فیلم در صفحه ‘آی‌ام‌دی‌بی ‘(IMDb)که محبوب ترین و معتبرترین منبع برای به دست آوردن اطلاعات در مورد فیلم، سریال های تلویزیون و افراد مشهور است؛ یک منتقد در دفاع از این فیلم معتقد است، همه آنچه را که من پیش از دیدن فیلم در مورد آن شنیدم به نقدی بی پروا از سیاست خارجی ایالات متحده و سیاست جنگ اشاره داشت، بنابراین انتظار نداشتم فیلمی دلهره آور و پر تب و تاب و پرتنش را شاهد باشم. زیرا مسائلی که در فیلم مطرح می شود و حرف هایی که شخصیت ها می گویند، در واقع نمیشد که آشکارتر و مستقیم تر از این گفته شود. در مواردی هم که پیشرفت وقایع خیلی کند می شود، بازی درخشان بازیگران به کمک شما می آید. به نظر وی اجرایِ برد پیت مثل گذشته روان و باورپذیر نبود، اما وی با بازیِ تیلدا سوئینتون و بن کینگزلی مات و مبهوت شد. با لهجه های بی عیب و نقص خود و توجه به حالت های شخصیتی، تقریباً غیرممکن بود که بگوییم آنها فقط بازیگر هستند.(۲۰۱۷، IMDb)
[۱] رشید، احمد، (۲۰۱۷)، “چرا باید فیلم ‘ماشین جنگ’ را دید؟”، https://www.bbc.com/persian/afghanistan-40474277
[۲] روزنامه ۸ صبح، (۱۳۹۶)، “فلم ماشین جنگی؛ برادپیت در نقش مک کریستال در جنگ افغانستان”، https://8am.af/war-machine-movie-afghanistan/
[۳] شیر افکن، شهلا (۱۳۹۶)، “ماشین جنگ: نقدی طنز‌آلود و خشن بر پوچی جنگ” https://www.namava.ir/blog/war-machine-review-2017/
[۴] IMDb, (2017), “War Machine (2017) User Reviews”, https://www.imdb.com/title/tt4758646/reviews
[۵] SIMS, DAVID, (2017), “War Machine Isn’t Sure What Kind of Movie It Is”, https://www.theatlantic.com/entertainment/archive/2017/05/netflixs-war-machine-review/528090/